بررسي شبهات حول محكمات و متشابهات از منظر آيت‌الله العظمي فاضل لنكراني(ره)

محكمات و متشابهات قرآن معركه آراء و نظريات شده است . اهميت اين مبحث آنجا روشن مي‌شود كه اعتقادات اشخاصي را تحت الشعاع خود قرار مي دهد به نحوي كه اگر آن شخص يك انسان صاحب مقام و داراي جايگاهي باشد يك فرقه انحرافي مانند مشبهه‌ها را به راه مي اندازد. در پاسخ به اينكه چرا قرآن بايد داراي آيات متشابه باشد، در حاليكه قرآن ادعاي فصاحت و اتقان دارد، بيان شد كه تشابه قيد مفهوم نيست، بلكه مراد آن آيه متشابه مي باشد . از ديگر علل وجود آيات متشابه، مي توان به محدود بودن گنجايش الفاظ براي در برگيري معاني غير محدود، مأنوس بودن اذهان مردم با الفاظ مرسوم، عدم قطع شدن ارتباط مردم با ائمه(ع) براي فهم قرآن و بلاغت قرآن اشاره كرد. آيات متشابه قرآن يا نسبت به اوصاف الهي يا به افعال الهي و يا نسبت به عصمت انبياء(ع) است. آيت‌الله العظمي فاضل برهان عقل فطري سالم را به منزله مخصص لفظي متصل مي‌داند، لذا ظهورات قرآن كه با آن در تعارض باشد را ملغي مي كند و در واقع از ايجاد ظهور جلوگيري ميكند. از آنجا كه مبحث متشابهات قرآن حجيت ظواهر قرآن را مورد خدشه قرار مي دهد و اشكالاتي را ايجاد مي كند علما از جمله آنها آيت‌الله العظمي فاضل در كتب خودشان به پاسخ از اشكالات مطرح شده پرداخته اند و در نتيجه اشكال را رفع نمودند. مهمترين اشكال مطرح شده اين بود كه ظواهر از مصاديق متشابهات هستند كه در پاسخ ايشان اين سخن را به علت تنافي با سيره قطعيه عقلائيه باطل دانستند.