تلاش ديوانسالاران ايراني جهت تسلط بر امور خلافت عباسي (از ابتداي خلافت تا آغاز حكومت هارون الرشيد)

اولين وزيران خلافت عباسي همگي ايراني بودند. آنها در اين جايگاه نقش مهمي در پيشبرد اهداف خلافت ايفا كردند. همانطور كه در جهت چيرگي بر امور خلافت نيز تلاش هاي زيادي را نمودند. ديوانسالاران ايراني را بايد اولين كساني دانست كه در دربار خلفا نفوذ كردند و از اين راه تلاش نموده امور خلافت را تحت كنترل خود در آوردند. در دوره مورد بحث 5 تن از وزيران ايراني با نام هاي ابوسلمه خلال همداني، خالد برمكي، معاويه بن يسار، يعقوب بن داود و فيض بن ابي صالح به مقام وزارت رسيدند كه هر يك جايگاه و نقش مهمي در خلافت عباسي داشتند و از اين طريق تلاش مي كردند بر امور خلافت مسلط شده و اهداف ملي و سياسي خود را پيگيري نمايند. پژوهش پيش روي در پي بررسي نقش و جايگاه وزيران ايراني در خلافت عباسي و تلاش آنها جهت تسلط بر امور اين خلافت است. سوالات اصلي آن ست كه اين وزيران تا چه اندازه در خلافت عباسي صاحب نفوذ بودند؟ و چگونه از اين نفوذشان جهت پيشبرد اهداف سياسي و ملي خود بهرمند گشتند؟ كه در پاسخ بايد وزارت دوره مورد بحث آغاز شكل گيري نظام ديوانسالاري ايراني در دربار خلفاي اسلامي بودند كه اين نفوذ اسبابي را فراهم ساختكه موجب قدرت گيري وزراي ايراني در دوره هاي بعد خصوصا در عصر برمكيان و آل سهل گشت. دستاوردهاي پژوهش حاكي از آن است كه گرچه وزراي دوره نامبرده نتوانستند كنترل امور خلافت را بدست بگيرند اما نقش مهمي در امور خلافت ايفا نموند