پديدآورندگان :
اميني غفور maghaalikhani@modares.ac.ir دانشگاه تربيت مدرس , آقاعليخاني مجيد دانشگاه تربيت مدرس , كرامتي سحر دانشگاه صنعتي شاهرود
كليدواژه :
مخمر نان , شيرين كننده طبيعي , شيرين برگ , ديابت , آنزيم آنتي اكسيدان , فنول تام
چكيده فارسي :
بيان مسأله: امروزه استفاده از تركيبات طبيعي به جاي تركيبات شيميايي براي تقويت رشد گياه و تخفيف اثرات تنش توجه محققين را به خود جلب كرده است. كاربرد اليسيتورها(محرك رشد) كه مولكول هايي با وزن مولكولي پايين هستند و مي توانند نقش دفاعي در گياهان ايفا كنند، از مهم ترين روش ها براي افزايش توليد متابوليت هاي ثانويه در گياهان مي باشند. اين تركيبات كه داراي منشا زيستي و غير زيستي هستند توانايي القاي تغييرات فيزيولوژيك و بيوشيميايي را در گياه دارند. مخمر نان يك اليسيتور زيستي است كه به علت دارا بودن انواع مواد معدني(تيامين، ريبوفلاوين، نياسين، پيريدوكسين و ويتامين B1، B2، B3 وB12)، اكسين، سيتوكينين، آنزيم ها، اسيدهاي آمينه، كربوهيدرات ها، ليپيدها، اسيدهاي نوكلئيك و عناصر مغذي مي تواند نقش مثبتي در افزايش فعاليت آنزيم هاي آنتي اكسيداني و كاهش اثرات مضر تنش هاي محيطي داشته باشد. به اين ترتيب به نظر مي رسد با كاربرد مقادير مشخصي از مخمر در كنار كودهاي زيستي ديگر از جمله نيتروكسين بتوان مصرف كودهاي شيميايي بويژه درگياه استويا را كه منبعي از شيرين كننده هاي طبيعي است كاهش داد و از اين طريق بوم نظام زراعي ايمن و سالم تري براي توليد اين گياه ارزشمند فراهم ساخت. هدف پژوهش: اين تحقيق به منظور ارزيابي تأثيركودهاي زيستي (نيتروكسين و مخمر نان) روي برخي ويژگيهاي فيزيولوژيك گياه استويا (Stevia rebaudiana) انجام شد. روش و چگونگي انجام پژوهش: اين تحقيق به صورت يك آزمايش مزرعه اي با سه تكرار در سال 1397 در دانشكده كشاورزي دانشگاه تربيت مدرس اجرا شد. آزمايش به صورت فاكتوريل اسپليت پلات در قالب طرح بلوك¬هاي كامل تصادفي بود كه فاكتوريل نيتروكسين در دو سطح (مصرف خاكي پنج ليتر در هكتار و بدون كاربرد نيتروكسين) و محلول‌پاشي مخمر نان در سه مقدار( صفر، چهار و هشت گرم در ليتر) به عنوان عامل اصلي و چين برداري استويا در دو نوبت به عنوان عامل فرعي در نظر گرفته شد. يافته ها و نتيجه گيري: نتايج نشان داد كه صفات فيزيولوژيك و عملكرد اقتصادي گياه استويا تحت تاثير كاربرد كودهاي زيستي قرار گرفت، به طوري كاربرد كود نيتروكسين و محلول پاشي مخمر نان برتري معني داري در اين صفات نسبت به تيمار شاهد ايجاد كرد. براي مثال بالاترين مقادير فعاليت آنزيم هاي كاتالاز، گاياكول پراكسيداز، آسكوربات پراكسيداز و فنيل آلانين آموليناز و وزن خشك برگ (455 گرم در متر مربع) در شرايط محلول‌پاشي مخمر با غلظت هشت گرم در ليتر گزارش شد. همين تيمار بيشترين ميزان تركيبات فنولي (56/75 ميلي گرم بر گرم وزن خشك برگ) و قندهاي محلول (02/110 ميلي گرم برگرم وزن تر برگ) را نيز به خود اختصاص داد. در مجموع افزايش قابل توجه فعاليت آنزيم هاي آنتي اكسيداني در برگ هاي استويا در اثر محلول پاشي مخمر را مي توان نويد بخش معرفي يك كود زيستي طبيعي و مقرون به صرفه و در عين حال بسيار موثر براي گسترش زراعت استويا حتي در اراضي حاشيه اي دانست.
چكيده لاتين :
Statement of Problem: Nowadays, replacing the chemicals with the natural compounds has attracted researchers attention to enhance the plant growth and mitigate the stress impacts.. Elicitors (low molecular weight growth promotors) which have a defense role in plants are one of the most important ways to increase the secondary metabolites production in plants. They can induce physiological and biochemical changes in plants. Yeast is a biological elicitor which include variety of minerals (thiamine, riboflavin, niacin, pyridoxine and vitamins B1, B2, B3 and B12), auxin, cytokinin, enzymes, amino acids, carbohydrates, lipids, nucleic acids and nutrients have a positive role for increment od anti-oxidant enzymes activity and reducing the impacts of environmental stress.Thus, it seems that using certain amounts of yeast along with other biofertilizers such as nitroxin can reduce the use of chemical fertilizers, especially for stevia, which is a source of natural sweeteners. Therefore it will provide a safer and healthier agro-ecosystem for producing this valuable plant. Research Purpose: This study has been carried out to evaluate the effect of biological fertilizers (nitroxin and yeast) on some physiological characteristics of Stevia rebaudiana. Research Method: This experiment was conducted at the Faculty of Agriculture, Tarbiat Modares University on 2018 growing season. Experiment was carried out using factorial split plot in a randomized complete block design with three replications. In this experiment factorial arrangement of nitroxin (soil applied, five liters per hectare and without nitroxin) and foliar application of bread yeast (0, 4 and 8 g per liter) was the main factor and two cutting of stevia areal part was conseidered as the sub factor. Results and Conclusion: The results showed that physiological traits and economical yield of the stevia influenced by biofertilizers, in such a manner nitroxin and foliar application of yeast create significant priority against to control tratment. For example the highest amount of enzymatic activity of catalase, guaiacol peroxidase, ascorbate peroxidase and phenylalanine amonialiase and leaf dry weight (455g.m-2) were achieved under foliar application of yeast (eight g per liter). This tratment has also the highest amount of phenolic compound (455 mg g-1 leaf dry weight) and soluble sugars (110.02 mg g-1 leaf fresh weight).Overall, the significant increase in antioxidant enzymes activity in Stevia leaves due to yeast spraying can promise the introduction of a natural, cost-efficient and highly effective bio-fertilizer for Stevia cultivation,even on marginal lands.
