«دِشو» شيرين‌كنندۀ طبيعي در مازندران (مطالعه موردي روستاي پاچي از توابع شهرستان ساري)

Desho, a natural sweetener in Mazandaran (Case Study of Pachi Village of Sari County)

بيان مسأله: بشر از ابتداي خلقت به غذاها و ميوه‌هاي شيرين طبيعي تمايل داشت و با گذشت زمان توانست غذاهاي ديگري را از آن‌ها به دست آورد. عوامل مختلفي مانند موقعيت جغرافيايي، پوشش گياهي، آب و هوا، ذائقۀ انسان‌ها، آداب و رسوم، دين و... در استفادۀ انسان از انواع مواد غذايي مؤثرند. به گونه‌اي كه برخي از غذاها و نوشيدني‌ها به مناطق جغرافيايي خاصي تعلّق دارند. «دِشو» شيرۀ خرمالوي جنگلي است كه از گذشته در استان مازندران و به ويژه در مناطق كوهستاني و جنگلي استفاده مي‌شد. هدف پژوهش: اين پژوهش بر آن است تا دِشو را به عنوان شيرين‌كنندۀ طبيعي معرفي نموده و فرآورده‌هاي آن را در روستاي پاچي از توابع شهرستان ساري در استان مازندران بررسي نمايد. روش و چگونگي انجام پژوهش: داده‌ها به روش مردم‌شناسي ژرفانگر و از طريق مشاهده مشاركتي مستقيم گردآوري شده و با استفاده از منابع كتابخانه‌اي به روش توصيفي - تحليلي مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته‌اند. يافته‌ها و نتيجه‌گيري: بررسي‌ها نشان مي‌دهد شيرۀ دِشو نقش مهمي در تغذيۀ مردم روستاي پاچي داشته و تا به امروز مورد توجه آن‌ها مي‌باشد. آن‌ها از اين شيره انواع غذاها، دِسِر، حلوا و شيريني‌جات مثل بِرِشي‌حِلوا، پَشك‌حِلوا، وَرف‌دِشو، پِشت‌زِيك و... تهيه مي‌كنند. دِشو خاصيت دارويي دارد و جايگزين مناسبي براي شيرين‌كننده‌هاي مصنوعي است.