چرخه زندگي گياه قهوه با نگاهي به امكان سنجي كشت آن در ايران

Coffee (Coffea spp.) phonological development and its cultivation possibility in Iran

بيان مسأله: قهوه يكي از مهمترين كالاهاي كشاورزي در بيش از 70 كشور جهان در منطقه مرطوب حاره و گرمسيري با سطح زير كشت حدود 10 ميليون هكتار مي باشد. توليد جهاني آن 5 ميليون تن قهوه سبز كه بيشتر متعلق به گونه Coffea arabica (90%) و گونه C. canephora (30%) مي باشد. كشورهاي برزيل، كلمبيا و اندونزي برروي هم 50% بازار جهاني اين محصول را در اختيار دارند. گونه هاي مهم اقتصادي آن عبارتند از Coffea arabica، C. canephora و C.liberica. هدف پژوهش: شناخت چرخه زندگي گياهان اهميت زيادي در زمان بندي عمليات زراعي دارد، همانند كود دهي، كنترل آفات، بيماري ها و علف هاي هرز و ... شناخت و توصيف مراحل رشد گياهان توسط روش شناسه بندي مناسب، ايجاد ارتباط را ميان پژوهشگران، مروجان و بهره برداران آسان مي سازد. زيرا به عنوان زباني مشترك ميان آنها عمل مي كند و انتقال يافته هاي نوين پژوهشي و تجربه هاي به دست آمده را از يك منطقه به منطقه ديگر را تسهيل مي‌سازد. هدف، شناخت چرخه زندگي قهوه است. روش و چگونگي انجام پژوهش: پس از پيشنهاد شناسه ده دهي(اعشاري) به منظور شناسايي چرخه زندگي غلات توسط زادوكس و همكاران در سال 1974، محققان ديگر به بسط و تعديل اين روش در معرفي مراحل زندگي گياهان زراعي مهم ديگر پرداختند. در سال هاي اخير و بر همين پايه، يك شناسه يكنواخت ده دهي با عنوان مقياس BBCH استفاده مي شود كه با بهره گيري از معيارهاي فنولوژيكي و اعداد، شناسه بندي يكنواختي جهت توصيف مراحل مختلف رشد گياهان به دست مي دهد. در بررسي حاضر مراحل رشد گياه قهوه از جوانه زني تا برداشت بر اساس منابع معتبر مرور مي شود تا ضمن معرفي روشي يكسان جهت معرفي اين گياه، با اشاره به فاكتورهاي آب و هوايي، امكان سنجي كاشت اين گياه در ايران نيز بررسي شود. يافته ها و نتيجه‌گيري: چرخه زندگي اين گياه به 9 مرحله اصلي تقسيم بندي شده كه هر مرحله داراي تقسيم بندي هاي جزئي تر است. به نظر مي رسد با توجه به دماي مناسب اين گياه، در نقاط محدودي از جنوب ايران امكان كاشت آن وجود داشته باشد.