بررسي قابليت بكارگيري زئوليت هاي شهرستان شاهيندژ در رفع آلودگي هاي زيست محيطي

ماده معدني كلينوپتيلوليت جز خانواده زئوليت ها (زئوليت ها با توجه به خواص فيزيكي و شيميايي خود داراي تركيبات نسبتا متنوعي هستند) و يكي از مفيدترين انواع زئوليت هاي طبيعي است. كلينوپتيلوليت از گروه سيليكات ها و زير گروه تكتوسيليكات ها (شيمي: سيليكات آلومينيوم كلسيم پتاسيم سديم هيدرات) است. از كلينوپتيلوليت معمولا بعنوان صافي شيميايي، جاذب شيميايي و خالص كننده آب استفاده مي شود. اين تركيبات داراي ساختار چهار وجهي (چهار اتم اكسيژن حول يك اتم سيليس) هستند كه در آن ها حفره ها و كانال هايي با ابعاد 10-3 آنگستروم وجود دارد. اين حفرات حاوي 20-10 درصد آب هستند. زئوليت طبيعي يك ماده با قيمت پايين و منابع فراوان است كه داراي ساختار كريستاي متخلل آلومينيوم سيليكاتي اسـت كـه فضاهاي خالي ان توسط آب و كاتيون هاي قليايي پر شده است. در دهه هاي اخير، زئوليت طبيعـي و زئوليـت اصـلاح شـده، بدليل توانايي بالاي آن در تبادل كاتيوني، به عنوان يك جاذب در فرآيند هاي جداسازي و پاكسـازي زيسـت محيطـي مـورد استفاده قرار گرفته است. در ايران ذخاير زئوليت درمناطقي نظيـر ميانـه، طالقـان، جنـوب شرق سمنان، رودهن، راين كرمان و برخي ديگر مناطق پراكنده شده است. در اين مقاله سعي شده است پتانسيل زئوليت هاي ايران از جملـه شاهيندژ از نقطه نظرهاي مختلف بخصوص استفاده در محيط زيست مورد بررسي قرار گيرد. زئوليت هـا در جذب و حذف آلاينده هاي محيط زيست ازجمله فلزات سنگين و مضر از آب‌هاي آلوده و فاضلاب‌هاي شهري و صنعتي مـورد اسـتفاده قـرار مي گيرند. فاضلاب‌ها ممكن است حاوي كاتيون‌هاي عناصر سنگين مانند روي (〖Zn〗^(2+))، كادميم (〖Cd〗^(2+))، مس (〖Cu〗^(2+))، آهـن (〖Fe〗^(2+))، جيـوه (〖Hg〗^(2+)) و آنيونهاي مضر چون سيانيدها باشند كه مي توانند موجب زيانهاي اكولوژيكي و زيست محيطي فراواني گردند و زئوليت ها نقش اساسي در پالايش اين كاتيونها و آنيونها دارند.