چكيده فارسي :
مقدمه: اختلال استرس پس از سانحه به عنوان آخرين گروه از اختلالات اضطرابي محسوب مي شود كه در اين اختلال نشانه هاي مرضي روانشناختي به دنبال يك حادثه آسيب زا مثل جنگ, بلاياي طبيعي و غيره كه معمولا خارج از تجربه انسان است بروز مي كند. بيماريهاي شايع همراه با اين اختلال عبارتند از اختلالات افسردگي, اختلالات مرتبط با مواد, ساير اختلالات اضطرابي و اختلال خواب . وجود همزمان اختلالات ديگر مثل اختلال خواب, آسيب پذيري فرد را براي ابتلا به اختلال استرس پس از سانحه افزايش مي دهد. اين مطالعه با هدف تعيين تاثير مدل مراقبت پيگير بر كيفيت خواب بيماران با اختلال استرس پس از سانحه جنگ صورت گرفت. روش كار: مطالعه حاضر يك مطالعه نيمه تجربي تك گروهي از نوع مداخله اي قبل و بعد است كه در آن 30 نفر از جانبازان با اختلال استرس پس از سانحه جنگ مراجعه كننده به كلينيك هاي روانپزشكي استان البرز در سال 1397 مورد بررسي قرارگرفتند. واجدين شرايط شركت در مطالعه، به طور تصادفي ساده انتخاب شدند و در گروه مداخله قرار گرفتند. ابزارمورد استفاده پرسشنامه كيفيت خواب پيتزبورگ بود. مداخله آموزشي مراقبت پيگير جهت بهبود خواب جانبازان شامل 6 جلسه آموزش تئوري 30-45 دقيقه اي در عرض 4 هفته بود. و سپس به مدت 2 ماه ,هفته اي 2 بار يادآور پيامكي جهت بررسي وضعيت اين بيماران و دادن مداخلات, ارسال شد. جمع آوري داده ها در مرحله قبل از مداخله, بلافاصله بعد مداخله و به فاصله 2 ماه بعد از مداخله آموزشي انجام شد. در نهايت با استفاده از آزمون تي وابسته , آناليز واريانس تكراري و نرم افزار 22SPSS- تحليل انجام گرديد. يافته‌ها: نمره كل كيفيت خواب قبل از مداخله2/71 ±13/51 بود و بلافاصله بعد از مداخله2/81 ± 11/26 و دو ماه بعد از مداخله 2/28 ± 7/96بود كه در كل نشان دهنده بهبود وضعيت كيفيت خواب جانبازان بعد از دريافت مداخلات بود . به طور كلي با اجراي مدل مراقبت پيگير نمره كل پرسشنامه كيفيت خواب در گروه مداخله, در مرحله بلافاصله پس از مداخله و دو ماه پس از مداخله نسبت به قبل از مداخله كاهش داشت و اين كاهش از نظر آماري معني دار بود(p 0/01). نتيجه‌گيري: آموزش مهار تهاي بهبود كيفيت خواب با استفاده از مدل مراقبت پيگير , باعث بهبود كيفيت خواب بيماران با اختلال استرس پس از سانحه جنگ شد لذا استفاده از مدل مراقبت پيگير به عنوان يك روش موثر در كنار ساير مداخلات توصيه مي گردد.
