ارزيابي كيفي ريسك در پروژه هاي تونلسازي با تكيه بر چارچوب پيشنهادي انجمن بين المللي تونل (ITA)، مطالعه موردي تونل دسترسي پروژه شهيد شوشتري

پيچدگي هاي ذاتي پروژه هاي احداث فضاهاي زيرزميني باعث مي شود كه تمامي دست اندركاران اين نوع پروژه ها، همواره با انواع مختلفي از ريسك ها روبرو شوند. وجود ريسك هاي متنوع در كنار پيچيدگي اين نوع پروژه ها، ضرورت بكارگيري يك رويكرد نظام مند و ساختاريافته در قالب فرآيند مديريت ريسك را بيش از پيش آشكار نموده كه براي اين منظور، يك دستورالعمل كلي توسط انجمن بين المللي تونل (ITA) پيشنهاد شده است. در اين مقاله، با ارائه يك مثال خاص، نحوه پياده سازي مديريت ريسك پيشنهادي ITA در قالب مخاطره ناپايداري پرتال ورودي تونل دسترسي پروژه بزرگراه شهيد شوشتري مورد مطالعه قرار گرفته است. براي محدوده انتخابي، كلاس بندي مخاطره، كلاس بندي تبعات و كلاس بندي ريسك در قالب روش كيفي ماتريسي انجام شد. در نهايت، بر اساس نتايج حاصل از ارزيابي ريسك، مخاطره مورد بررسي در كلاس ريسك غيرقابل پذيريش قرار گرفت. مطابق با راهنماي ITA، اين سطح ريسك به هيچ وجه در پروژه مورد پذيريش نبوده و لازم است با انجام اقدامات لازم، سطح ريسك مخاطره حداقل به سطح غيردلخواه كاهش يابد. بر اساس بررسي هاي انجام شده، براي محدوده مطالعاتي، استراتژي پاسخ به ريسك از نوع كاهش يا تعديل (Mitigate)، انتخاب شد كه بدين منظور، لازم است تاثير عوامل تسريع كننده مخاطره و تبعات ناشي از مخاطره تا حد امكان كاهش يابد. بر اساس ارزيابي انجام شده، با اجراي سازه لاينينگ نهايي (بصورت آب بند و با قابليت باربري نيروهاي ديناميكي زلزله) علاوه بر كاهش اثرات مربوط به عوامل تشديد كننده مخاطره ناپايداري (كاهش احتمال وقوع مخاطره)، تبعات ناشي از ناپايداري نيز تا حد قابل قبولي كاهش يافته و پاسخ مناسبي به ريسك مد نظر داده خواهد شد.