مباني اخلاقي برنامه سازي انتقادي در رسانه ملّي

در طول تاريخ بشريت هيچ‎كدام از افراد، گروه‌ها، سازمان‌ها، نهادها و جامعه كامل نبوده‌اند و طبيعتاً از آنها خطاها، سوء‎نيت‌ها، عملكردهاي ضعيف و نابه‎جا و اشتباهات مكرر سرزده است. البته لازم به ذكر است كه بنابر اعتقادات ما شيعيان، معصومين(عع) داراي عصمت و از هرگونه گناه، خطا و حتي ترك اولي مبرا بوده اند؛ اما ساير افراد جامعه، مشمول قاعده كلي «انسان ممكن‎الخطاست» هستند. وقتي اين اشتباهات از افراد يا نهادهايي با مخاطبان بيشتر سر مي زند، نابخشودني تر خواهد بود؛ زيرا احتمال تأثير مخرب آن بيشتر است. يكي از بهترين راه‌ها براي كاستن اشتباهات و خطاها، نقد است. رسانه ملي به عنوان پرمخاطب‌ترين رسانه كشور مي‌تواند با توليد برنامه‌هاي نقد، عملكردهاي موجود در جامعه را مورد ارزيابي قرار دهد و با در جريان قراردادن مخاطب، از خودِ او براي بهبود وضع موجود استفاده كند. باتوجه‎به كثرت مخاطبان، حساس بودن مسئله نقد و اثرات آن بايد برنامه‌هاي انتقاديِ رسانه ملي با دقت فراوان توليد شوند. از طرفي در جامعه اسلامي كه رسانه‌ آن داعيه تطابق با شرع و اخلاق را دارد، لازم است تا مباني اخلاقيِ نقد و برنامه‌هاي انتقاديِ رسانه ملي بررسي شوند. اين مقاله با روش تحليلي-توصيفي به بررسي استنباطيِ موضوعات اخلاقيِ مرتبط با نقد مانند غيبت، تهمت، هجاء مؤمن، اشاعه فحشا و.. مي پردازد و پس از تلفيق آن با مباني برنامه سازي، رسانه اصولي را به برنامه‎سازان ارائه مي‌دهد تا بتوانند از آن در ساخت برنامه‌هاي انتقادي استفاده كنند. حضور فرد موردنظر در برنامه‌هاي انتقادي، پرهيز از كلمات منفي و داراي قبح عرفي در برنامه، نداشتن سوء‎ظن و ... ازجمله اصولي است كه بايد در برنامه‎سازيِ نقد رعايت شوند