جايگاه رأي مردم در مشروعيت نظام اسلامي با توجه به نامه شش نهج البلاغه

از گذشته مسئله «مشروعيت الهي حاكم اسلامي» همواره مورد توجه علما و زمامداران حكومت قرار داشت. حال با توجه به فقراتي از نامه شش نهج البلاغه كه حضرت مي فرمايند: «إِنَّمَا الشُّورَى لِلْمُهَاجِرِينَ وَ الْأَنْصَارِ فَإِنِ اجْتَمَعُوا عَلَى رَجُلٍ وَ سَمَّوْهُ إِمَاماً كَانَ ذَلِكَ لِلَّهِ رِضًا»؛ منظور حضرت از «رضايت خداوند» از حاكمي كه مورد انتخاب مردم قرار گرفته است، چيست؟ چنانچه مردم حاكمي را انتخاب كرده باشند، در چه صورتي مشروعيت الهي، براي حاكم ايجاد مي شود؟ پس از اعتبارسنجي دقيق اين نامه، با توجه به ديگر احاديث معصومين عليهم السلام و رفع تعارض با احاديث معارض؛ علاوه بر اينكه حق مردم براي انتخاب حاكم مورد تاييد قرار مي گيرد؛ مشخص مي شود كه بر خلاف نظريه مرسوم، مشروعيت الهي حكومت ها همچون مقبوليت، داراي مراتب مختلف است. عالي ترين مرتبه آن، حكومت معصوم است كه مشروعيت تامه الهي دارد و نازلترين مرتبه، مشروعيت حداقلي براي حاكمي است كه صرفا توسط مردم انتخاب شده است ولي برخي محاسن مهم براي جامعه مسلمين در حكومتش موجود است از جمله؛ «تامين امنيت» مسلمين و دفاع از جان، مال و ناموس ايشان و يا هر مصلحت مهمي كه حفظ اسلام منوط به آن باشد.