مفهوم آزادي از منظر آيت الله خامنه‌اي

آزادي به عنوان يك پرسش و دغدغه هميشگي براي بشر مطرح بوده است و نظام‌هاي سياسي، هماره به آن به عنوان يكي از پرسش‌هاي اساسي ‌نگريسته‌اند؛. آيت الله خامنه اي براي آزادي سر منشاء توحيدي قائل است؛ چرا كه توحيد را داراي دو وجه ايجابي و سلبي مي داند؛ در نگاه ايشان، وجه سلبي توحيد، كه به معناي «نفي طاغوت» است به معناي آزادي از غير خداست. ايشان در تبيين فلسفه آزادي، به مختار بودن انسان، به عنوان وجه تمايز انسان از ساير موجودات اشاره كرده است. چنانچه بحث مي گردد؛ آزادي لازمه آزمايش بندگان در اين دنياست. در نگاه ايشان عالم، يك نظام به هم پيوسته هدفدار است؛ اين نظام به هم پيوسته از دو بخش نظام تكوين و نظام تشريع تشكيل شده است. چون نظام تكوين (به جز انسان) مجبور به قوانين تعيين شده است؛ اما انسان مختار است؛ بنابراين انسان مي تواند در انتخاب خود بر خلاف هدف نظام آفرينش حركت كند؛ و گوشه اي از اين نظم الهي را بر هم بريزد. از اينجاست كه بحث تشريع آزادي به عنوان جزئي از نظام تشريع مطرح مي گردد. با توجه به اين كه در اين نگاه حدود آزادي انسان نيز قوانين الهي است؛ فلسفه حدود آزادي نيز روشن مي گردد. براي فهم مفهوم آزادي بايد آن را در يك مجموعه نظام ارزشي فهم نمود و جايگاه آن را روشن كرد؛ از اين جهت ضروري است؛ نسبت آن با ديگر مفاهيم روشن گردد؛ به همين دليل نسبت آزادي با مفاهيمي همچون دين، اخلاق، تكليف، دانش و عدالت اجتماعي بحث شده است؛ تا مبتني بر آن دركي از جايگاه آزادي در نظام فكري آيت الله خامنه اي حاصل شود.