حقوق شهروندي در قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران

قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران يكي از مترقي‌ترين قوانين اساسي دنيا محسوب مي‌شود. توجه كامل و ويژه قانون اساسي ايران به حقوق شهروندي در ابعاد مختلف، مايه مباهات در سطح بين‌المللي به ويژه در جوامع اسلامي است. گرچه واژه حقوق شهروندي در قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران به كار نرفته، اما بارها از تعبيراتي چون حقوق ملت، حقوق عمومي، حقوق عامه، حقوق فردي، اجتماعي استفاده شده است. از جمله حقوق شهروندي مصرح در قانون اساسي ايران مي‌توان به آزادي عقيده، آزادي بيان، تساوي در مقابل قانون، مصون بودن شرف، جان، مال، مسكن و شغل از تعرض، تشكيل اجتماعات، انتخاب شغل دلخواه، تأمين اجتماعي، آموزش و پرورش رايگان، حق دادخواهي، حق تابعيت و حق اقامت اشاره كرد. هدف از اين نوشتار اثبات جامعيت قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران در توجه ويژه و كامل به حقوق شهروندي ايرانيان است كه آن را از قانون اساسي ساير كشورهاي جهان متمايز مي‌كند. تبيين حقوق شهروندي براي ملت و ايجاد مطالبه‌گري در آنان و گوشزد كردن حقوق شهروندان به دولتمردان و مسئولان نظام براي ساختن جامعه نمونه اسلامي، ضرورت طرح مسئله و اهميت موضوع را دو چندان مي‌كند. در صورت عملي شدن اصول قانون اساسي در حوزه حقوق شهروندان، مي‌توان ادعا كرد كه همه آرمان‌هاي حضرت امام خميني(ره) و اهداف بلند جمهوري اسلامي ايران در اين حوزه تحقق پيدا كرده است.