بررسي رابطه همزيستي اثر ميكوريزا در ايجاد تحمل به تنش شوري در گياه آلوئه ورا (Aloe vera L.)

به منظور بررسي اثر قارچ ميكوريزا آربوسكولار در ايجاد مقاومت به تنش شوري نمك NaCL در گياه آلوئه ورا آزمايشي در گلخانه تحقيقاتي دانشگاه آزاد اسلامي واحد دامغان در بهار 1396 به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي كه فاكتور اول شامل پنج سطح شوري (20-15-10-5-0) ميلي موس و فاكتور دوم قارچ ميكوريزا در دو حالت ( تلقيح شده و بدون تلقيح) در 3 تكرار به مرحله اجرا درآمد كه در حالت تلقيح، براي هر گلدان آلوئه ورا، مقدار 7 گرم اسپور قارچ با خاك مخلوط و مورد استفاده قرار گرفت و سپس پاجوش هاي آلوئه ورا كشت شدند. و بعد از گذشت130روز صفاتي شامل ميزان ژل، شاخص برداشت ژل، ميزان نيتروژن، فسفر، پتاسيم و سديم گياه اندازه گيري شد. نتايج تجزيه واريانس نشان داد كه قارچ ميكوريزا بر روي صفات شاخص برداشت ژل، ميران فسفر و سديم معني دار نبود، اما برروي صفات ميزان ژل، نيتروژن و پتاسيم معني دار بود. اثر شوري نيز بر روي صفات شاخص برداشت ژل، ميزان فسفر و پتاسيم معني دار نبود اما بر ساير صفات اثر معني داري نشان داد. اثر متقابل شوري و قارچ نيز بر ميزان نيتروژن معني دار بود ولي بر روي ساير صفات معني دار نبود. ضمناً مقايسه ميانگين اثر متقابل شوري و قارچ نشان داد كه قارچ ميكوريزا باعث بهبود برخي صفات در مقابل تنش شوري گرديده است. در اين تحقيق مشاهده گرديد كه به دليل افزايش جذب عناصر غذايي توسط ريشه گياه آلوئه ورا تلقيح شده با قارچ ميكوريزا، تنها ميزان ژل و فسفر افزايش يافت. همچنين در بررسي تيمارهاي شوري گياه آلوئه ورا بدون حضور قارچ، در اكثر پارامترها روند كاهشي مشخصي ديده نشد. به طور كلي نتايج نشان داد قارچ ميكوريزا نقش مؤثري در بهبود افزايش ميزان ژل و فسفر در گياه آلوئه ورا در شرايط مختلف شوري داراست.