مقايسه ميزان تركيبات موثره و خواص آنتي اكسيداني عصاره هاي اتانلي سه گياه نعناع فلفلي، اكاليپتوس و باباآدم

نعناع گياهي از خانواده نعنائيان (Labiatae) مي باشد كه گونه نعناع فلفلي با نام علمي Mentha piperata L.، يكي از معروف‌ترين گونه‌هاي آن مي‌باشد. اكاليپتوس با نام علمي Dehnh camadulensis Eucalyptus از خانواده اكاليپتيان (Eucalypteae) و باباآدم با نام علمي Arctium lappa از خانواده گل ستاره اي ها (Asteraceae) مي باشد. پژوهش حاضر به مقايسه تركيبات شيميايي موثره شناسايي شده با دستگاه گاز كروماتوگرافي و همچنين بررسي خواص آنتي اكسيداني سه گياه نعناع فلفلي، اكاليپتوس و باباآدم پرداخته است. سه گياه مورد پژوهش از مركز تحقيقات كشاورزي استان گلستان تهيه شد. نمونه ها بعد از تميز شدن و پاك كردن برگ ها در دماي اتاق خشك شدند و پس از آن با استفاده از آسياب پودر شده و از الك با مش 40 عبور داده شدند. در اين پژوهش از عصاره اتانولي استخراج شده از گياهان به مدت 24 ساعت، استفاده شد. تجزيه و تحليل داده‌ها با استفاده از طرح كاملاً تصادفي با آرايش فاكتوريل و سه تكرار انجام گرديد. از نرم افزار SAS براي تجزيه و تحليل اطلاعات و از آزمون چند دامنه‌اي دانكن در سطح 5 درصد براي مقايسه‌ي ميانگين داده‌ها استفاده شد. با توجه به نتايج به دست آمده عمده ترين تركيب موجود در عصاره نعناع فلفلي، منتول (46/33 درصد)، عصاره اكاليپتوس، اوكاليپتول (13/46 درصد) و عصاره باباآدم، 9 و 12- اكتا دكادينوئيك اسيد (57/33 درصد) بود. نتايج حاصل از تجزيه واريانس نشان داد كه گياه نعناع فلفلي بيشينه ميزان تركيبات فنولي را به خود اختصاص داد (5/396 پي پي ام) و بعد از آن گياه اكاليپتوس قرار داشت. گياه باباآدم كمترين ميزان تركيبات فنولي (33 پي پي ام) را دارا بود (05/0 p). در ارزيابي فعاليت آنتي اكسيداني عصاره هاي گياهان مختلف با آزمون مهار راديكال هاي آزاد DPPH، مشخص شد كه بيشينه DPPHعصاره‌ها مربوط به نمونه نعناع فلفلي بود (97/95) كه اختلاف آماري معني‌داري با نمونه اكاليپتوس نداشت در حالي كه نمونه باباآدم كمترين مقدار (6/83) را از اين جهت دارا بود.