بررسي بيان ژن هاي درگير در تنظيم اسمزي در برخي ژنوتيپ هاي گندم نان تحت تنش خشكي آخر فصل

به منظور بررسي برخي صفات فيزيولوژيكي و بيان ژن هاي كليدي دخيل در تنظيم اسمزي در پاسخ به تنش كم آبي آخر فصل، آزمايشي در گلخانه برروي پانزده رقم گندم نان دردو شرايط نرمال و تنش كم آبي در قالب طرح فاكتوريل بر پايه طرح كاملا تصادفي در سه تكرار به اجرا در آمد. اعمال تنش به صورت كنترل رطوبت خاك د رحد PC50% در شروع گلدهي در مقايسه با آبياري نرمال انجام گرفت. 28 روز پس از اعمال تنش نمونه برداري از برگ پرچم انجام شد. تجزيه واريانس داده ها نشانن داد كه بين سطوح اثر تنش و پاسخ ارقام تفاوت معني داري وجود دارد. ارقام حساس مرودشت وشاه پسند به طور معني داري تنظيم اسمزي، محتوي نسبي آب برگ، محتوي پرولين، گلايسين بتائين ، ميزان يون پتاسيم ومحتوي قندهاي محلول پايين تري در تيمار خشكي در مقايسه با13 رقم ديگر داشتند. براساس نتايج حاصل از تجزيه كلاسترارقام مورد مطالعه در سه گروه، گروه1 شامل ارقام با توانايي اسمزي بالا، گروه 2 ارقام با توانايي اسمزي متوسط و گروه 3 ارقام با توانايي اسمزي پايين طبقه بندي شدند. نتايج حاصل از بيان كمي دو ژن P5CS و BADH، به ترتيب ژن كليدي در مسير سنتز پرولين و گلايسين بتائين، افزايش معني داري تحت تنش خشكي در رقم متحمل دز در مقايسه با رقم حساس مرودشت نشان داد. به طو ركلي با توجه به اين نتايج ارقام گروه1 از مكانيسم تنظيم اسمزي براي تحمل به خشكي استفاده مي كنند و براي كشت در شرايط خشك ارجعيت دارند. و ژن P5CS نقش كليدي در تنظيم اسمزي بازي مي كند.