ﺑﺮرﺳﯽ راﻫﮑﺎرﻫﺎي رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﺧﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺑﺼﺮي در اﻓﺰاﯾﺶ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺑﻨﺎ ﻫﺎي ﻣﻌﻤﺎري

ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ راﻫﮑﺎرﻫﺎي رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﺧﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺑﺼﺮي ﺑﺎ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻣﺒﺎﻧﯽ و آﺛﺎر ﻣﻌﻤﺎري ﻣﺪرن و ﭘﺴﺖ ﻣﺪرن ﻣﯿﭙﺮدازد ﮐﻪ ﯾﮑﯽ از ﻣﻘﻮﻟﻪ ﻫﺎي اﺻﻠﯽ در ﻧﻘﺪ آﺛﺎر ﻣﻌﻤﺎري و ﻓﻀﺎﻫﺎي ﺷﻬﺮي اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻣﺎﻧﯿﻔﺴﺖ ﻫﺎي ﻣﻌﺎري ﻣﺪرن و ﭘﺴﺖ ﻣﺪن ﻣﻄﺮح ﺷﺪه اﺳﺖ ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ درك ﻣﺤﯿﻂ و ﺗﻔﺴﯿﺮ آن از ﻧﮕﺎه ﻋﻤﻮم ﻣﺮدم ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد اﻣﺮوزه ارﺗﻘﺎء ﺳﻄﺢ ﮐﯿﻔﯽ ﻓﻀﺎﻫﺎي ﺷﻬﺮي از دﻏﺪﻏﻪ ﻫﺎي ﻣﻌﻤﺎران و ﺷﻬﺮﺳﺎزان اﺳﺖ. ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻢ ﺗﺮﯾﻦ ﻗﻠﻤﺮوﻫﺎي ﻓﻀﺎي ﺷﻬﺮي، ﺑﻨﺎﻫﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﯽ در ﺷﮑﻞ ﮔﯿﺮي ﻫﻮﯾﺖ ﮐﻼن ﺷﻬﺮي اﯾﻔﺎ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ. ﮐﯿﻔﯿﺖ ﮐﺎﻟﺒﺪي و ﺑﺼﺮي ﺑﺪﻧﻪ ﺑﺮ ﮐﯿﻔﯿﺖ ادراﮐﯽ و ﻓﻀﺎﯾﯽ ﺑﻨﺎﻫﺎ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺑﺴﺰاﯾﯽ دارد. از اﯾﻦ رو اﻣﺮوزه ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺑﻌﺪ ﻋﻤﻠﮑﺮدي ﻣﺤﯿﻂ، ﻟﺰوم ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺑﺎر ﻣﻌﻨﺎﯾﯽ ﺑﻨﺎﻫﺎي ﺷﻬﺮي ﻫﻤﻮاره ﻣﻮرد ﺗﺎﮐﯿﺪ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد. در ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﺪﻧﻪ ﻫﺎ راﺑﻄﻪ ﻣﯿﺎن ﻋﻨﺎﺻﺮ ادراك ﺷﺪه، ﺣﺎﮐﯽ از ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﺑﺎﻻي ﻧﻘﺶ اﻧﮕﯿﺰي در اﯾﺠﺎد ﺗﺼﻮﯾﺮي ﺑﻪ ﯾﺎدﻣﺎﻧﺪﻧﯽ در ذﻫﻦ ﺑﯿﻨﻨﺪه اﺳﺖ. ﺣﻮاس ﺑﺼﺮي ﻣﻬﻢ ﺗﺮﯾﻦ ﻧﻘﺶ را در ادراك ﻓﻀﺎي ﺷﻬﺮي داراﺳﺖ، اﻏﻠﺐ ﭼﯿﺰﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺣﺲ ﺑﺼﺮي درﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﺪد ﺧﻮاﻧﺎﯾﯽ اﺳﺖ. ﺧﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻓﺮم ﻫﺎ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻘﻮﯾﺖ ادراك ﺑﺼﺮي و ﺷﮑﻞ ﮔﯿﺮي ﺗﺼﻮﯾﺮ ذﻫﻨﯽ واﺿﺢ و ﻣﻄﻠﻮب از ﺣﻀﻮر در ﻋﺮﺻﻪ ﻋﻤﻮﻣﯽ را در ذﻫﻦ ﻧﺎﻇﺮان ﻓﻀﺎ ﻣﻮﺟﺐ ﻣﯽ ﺷﻮد. ﺧﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻓﻀﺎ ﯾﮑﭙﺎرﭼﮕﯽ و وﺣﺪت ﺑﺨﺸﺪ و ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺗﻨﻮع رﻧﮕﯽ ﺑﻪ ﺟﺎ و ﺣﺴﺎب ﺷﺪه، آن را ﻣﺘﻤﺎﯾﺰ، ﺳﺮزﻧﺪه و ﻗﺎﺑﻞ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﮐﻨﺪ. اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﺎ ﻫﺪف اراﺋﻪ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎي ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﺪﻧﻪ ﻣﺤﻮرﻫﺎي ﺷﺎﺧﺺ و ﭘﺲ از ﺑﺮرﺳﯽ و ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ، ﺑﺎ ﺑﻬﺮه ﮔﯿﺮي از روش ﺗﺤﻘﯿﻖ ﮐﯿﻔﯽ و ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﯽ در ﺑﺴﺘﺮ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻣﯿﺪاﻧﯽ، ﺿﻤﻦ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮ ادراك اﻧﺴﺎن از ﻣﺤﯿﻂ ﮐﺎﻟﺒﺪي در ﻃﻮل ﺷﺒﺎﻧﻪ روز و ﺗﺤﻠﯿﻞ ارزش ﻫﺎي ﺷﮑﻠﯽ، ﮐﯿﻔﯽ و ﺑﺼﺮي ﻓﻀﺎ، راﻫﮑﺎرﻫﺎﯾﯽ ﺑﺮاي رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﺧﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻓﺰاﯾﺶ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺑﻨﺎﻫﺎي ﻣﻌﻤﺎري ﮐﻪ واﺟﺪ ارزش ﻫﺎي ﺷﺎﺧﺺ ﺑﺼﺮي، ﺑﺎ ﺗﺎﮐﯿﺪ ﺑﺮ ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻫﺎي ﮐﺎﻟﺒﺪي و اﻟﮕﻮﻫﺎي ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻫﺎ ﻗﺎدرﻧﺪ ﺑﺎ ﻣﻌﻨﺎدار ﮐﺮدن ﻓﻀﺎي ﺷﻬﺮي و ﺧﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻓﻀﺎ را اﻓﺰاﯾﺶ داده و ﺳﺒﺐ ﺷﮑﻠﮕﯿﺮي اﺣﺴﺎس ﻫﻮﯾﺖ و ﺧﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻣﮑﺎن ﺷﺪه و ارﺗﻘﺎء روزاﻓﺰون و ﭘﺎﯾﺪارِ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﻣﺤﯿﻂ ﺣﺎﺻﻞ ﺷﻮد.