بررسي آزمايشگاهي اثر زبري بستر بر شرايط زيست محيطي رودخانه

در ﺷﺮاﯾﻂ ﺟﺮﯾﺎن ﺑﺎ ﺟﺪاره زﺑﺮ ﻣﻘﺎﯾﺲﻫﺎي ﻃﻮﻟﯽ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ دﯾﻨﺎﻣﯿﮏ ﺟﺮﯾﺎن در ﻧﺎﺣﯿﻪ داﺧﻠﯽ ﻻﯾﻪ ﻣﺮزي ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺧﺼﻮﯾﺎت ﺟﺮﯾﺎن )ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻟﺰﺟﺖ ﺳﯿﺎل( از اﺑﻌﺎد ﻋﻨﺎﺻﺮ زﺑﺮ ﻧﯿﺰ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻣﯽﭘﺬﯾﺮد. ﺣﻀﻮر اﺟﺰاي زﺑﺮ در ﺑﺴﺘﺮ ﮐﺎﻧﺎل ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﺮاﯾﻂ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﮐﺎﻧﺎل ﻣﯽﺷﻮد. زﺑﺮي ﺟﺮﯾﺎﻧﺎت ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ را ﺗﻘﻮﯾﺖ ﻧﻤﻮده و ﺑﻪ اﯾﻦ واﺳﻄﻪ اﺛﺮ ﻣﻬﻤﯽ در ﺟﺎﺑﻪ ﺟﺎﯾﯽ و اﻧﺘﻘﺎل ﺟﺎﻧﺒﯽ رﺳﻮب و ﺳﺎﯾﺮ ﻣﻮاد اﯾﻔﺎ ﻣﯽﮐﻨﺪ. در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از دﺳﺘﮕﺎه ﺳﺮﻋﺖ ﺳﻨﺞ ﺻﻮﺗﯽ )ADV( ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ اﺛﺮ زﺑﺮي روي ﺟﺮﯾﺎﻧﺎت ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ و اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﻮان ﺟﺎﺑﻪ ﺟﺎﯾﯽ ﻣﻮاد در راﺳﺘﺎي ﻋﺮض ﮐﺎﻧﺎل در ﺷﺮاﯾﻂ ﺟﺮﯾﺎن آﺷﻔﺘﻪ ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻄﺎﺑﻖ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺳﺮﻋﺖﻫﺎي ﻃﻮﻟﯽ در ﻧﻘﺎط دور از ﺑﺴﺘﺮ از راﺑﻄﻪ ﻟﮕﺎرﯾﺘﻤﯽ در ﻧﺰدﯾﮑﯽ ﺑﺴﺘﺮ زﺑﺮ ﺳﺮﻋﺖ ﻃﻮﻟﯽ از اﯾﻦ راﺑﻄﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﯽﮔﯿﺮد. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪ ﮐﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮات و ﻧﻮﺳﺎﻧﺎت ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﺟﺮﯾﺎن در ﻋﺮض ﮐﺎﻧﺎل ﮐﺎﻣﻼً ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺣﻀﻮر ﺳﻠﻮلﻫﺎي ﺟﺮﯾﺎن ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. ﺑﺪﯾﻦ ﻣﻌﻨﯽ ﺣﻀﻮر زﺑﺮي ﺷﺪت ﻧﻮﺳﺎﻧﺎت ﮐﻤﯿﺖﻫﺎي ﺟﺮﯾﺎن را ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻧﻤﻮده و ﺷﺮاﯾﻂ ﺳﺨﺖﺗﺮي را ﺑﺮاي زﯾﺴﺖ ﻣﻮﺟﻮدات آﺑﺰي و رﺷﺪ ﮔﯿﺎﻫﺎن اﯾﺠﺎد ﻣﯽﮐﻨﺪ