رتبه بندي شاخص هاي آموزشي توسعه پايدار در معدن مس سونگون با استفاده از روش تحليل سلسله مراتبي

Rating the educational indicators in sungun copper mine using AHP method

مباحث توسعه پايدار به دليل اهميت بالاي آن در صنايع و بخشهاي مختلف مورد توجه قرار گرفته است كه در سالهاي اخير به بخش معدن نيز راه يافته است. بررسيها نشان ميدهد از بين شاخصهاي توسعه پايدار بيشتر مطالعات در بخشهاي اقتصاد و محيط زيست انجام شده و در بخش اجتماع برخلاف اهميت آن مطالعات كمي انجام شده است. هم چنين در شاخصهاي ارايه شده براي ارزيابي ميزان تبعيت معدن از توسعه پايدار برخي از شاخصها كيفي است. شاخصهاي كيفي ميتواند به دليل مشكلاتي از جمله امكان دخيل شدن نظرات شخصي در ارزيابيها مشكل ساز باشد. اين امر لزوم تبديل شاخصهاي كيفي به كمي را بيشتر آشكار ميكند. با بررسي شاخصهاي ارايه شده براي بخش معدن مشخص ميشود كه بيشتر شاخصهاي كيفي در بخش اجتماع قرار دارد. از بين شاخصهاي اجتماعي، شاخصهاي آموزشي به دليل اثرگذاري زياد، مقبوليت بالا از طرف افراد، ماندگاري بيشتر و قابليت ايجاد پيشگيري در مقابل اثرات منفي ناشي از معدنكاري از اهميت بالايي برخوردار است. بنابراين انتخاب شاخصهاي آموزشي براي رتبه بندي ميتواند مناسب باشد.براي رتبه بندي شاخصهاي آموزشي از روشهاي مختلفي ميتوان استفاده كرد. با توجه به كاربرد گسترده روش تحليل سلسله مراتبي در بخش معدن و توسعه پايدار و مزاياي آن، از اين روش براي رتبه بندي عناوين آموزشي در بخش هاي افزايش سطح تحصيلات، آموزش ايجاد اشتغال پايدار، آموزش هاي فرهنگي و آموزش سلامت و بهداشت استفاده شد. از اين نتايج ميتوان براي دريافت اطلاعات اوليه از نظرات افراد استفاده كرد. اما براي نتيجه گيري و تصميم گيري دقيق تر پيشنهاد ميشود از روشهاي ارزش گذاري نيز براي تحليل نظرات افراد استفاده شود. زيرا اين روشها علاوه بر پايه هاي رياضي محكمتر، در صورت امكان پياده سازي مي تواند نتايجي دقيق تر، انعطاف پذيرتر و نزديك به واقعيت را ايجاد كند.

In recent years the sustainable development terminology was known as an important subject for industries. The most publications consider three elements for sustainable development: economic, environment and social. Also Sustainable development indicators were noted in the mining industry. The study of literature revealed that there were few studies in the social sector of sustainable development of mining despite its importance. Furthermore, a large number of qualitative indicators were included in the social sector, which needs to be quantified. On the other hand, the educational indicators as a subset of the social sector, can help with mining sustainability improvement beside preventing negative social impacts of mining. So this study was focused on rating the educational indicators by analytical hierarchy process (AHP). Despite the wide applications of mcdm methods, it’s recommended that if the implementation of valuation methods is possible, using of these methods can lead to more accurate results. Keywords: mining sustainability, analytical hierarchy process (AHP), educational indicators, quantification, social indicators of sustainable development.