نگاهي سبك شناسانه به شعرهاي بهرام اردبيلي

تحليل ساختار و محتواي شعر شاعران با نظر به رويكردهاي نقد و سبك‌شناسي جايگاه خاصي دارد و مي‌تواند مخاطب را به لايه‌هاي دروني و بيروني اثر، انديشه‌ها، روحيات و عواطف شاعر رهنمون شود. بهرام اردبيلي (1321-1384) از مهم‌ترين و پركارترين بنيان‌گذاران جريان شعر ديگر بود. شعر او ادامۀ حركت موج نو به‌حساب مي‌آيد. وي در سن 22 سالگي اولين شعرش را در مجلۀ فردوسي چاپ كرد و در همان زمان به‌تدريج با شاعراني چون بيژن الهي، محمود شجاعي، پرويز اسلام پور، يدالله رويايي و فريدون رهنما كه بعدها به گروه «شعر ديگر» معروف شدند، آشنا شد. وي پس‌ازاين آشنايي به‌طورجدي به شعر پرداخت. شعر ديگر يكي از شاخه‌هاي موج نوي ادبيات ايران بود كه در دهۀ چهل پديد آمد كه به‌طور مشخص با چاپ «كتاب شعر ديگر» در دو شماره در سال‌هاي 1347 و 1349 اعلام موجوديت كرد. اين جريان شعري به‌شدت از شعر متعهدِ دوران خود گريزان بود و تأكيد بيشتري بر فرديت شاعرانه، ساختمان شعر و جنبۀ زيبايي شناسانۀ شعر داشت. شعر ديگر با استفاده از انواع صور خيال و گسترش آن، تأكيد بر اهميت زيبايي در شعر و ارتباط با متون ادب كلاسيك، توانست تمايزات قابل‌توجهي را با اشعار روزگار خود ايجاد كند. اين جريان يكي از پيشروترين جريانات شعري دهۀ چهل محسوب مي‌شود كه در ادامۀ مسير خود ناكام ماند از مهم‌ترين شاعران جريان شعر ديگر مي‌توان به بيژن الهي، بهرام اردبيلي، پرويز اسلام پور، فيروز ناجي، محمود شجاعي، محمدرضا اصلاني، هوشنگ آزادي ور و هوشنگ چالنگي اشاره كرد. در اين مقاله به بررسي سبك شناسانۀ شعرهاي بهرام اردبيلي در سه سطح زبان، فرم و فكر و محتوا پرداخته‌ايم.