جلوه هاي فانتزي در قصه هاي عاميانه ( با تأكيد بر قصه هاي ايراني)

فانتزي يك گونه ي ادبي روايي است كه در آن، فضاها، وقايع و شخصيت هاي داستاني، خارج از قلمرو طبيعت و دنياي عيني صورت گرفته است و احتمال وقوع آن در دنياي واقعي نمي-رود. منشأ فانتزي ها عواطف، تخيّلات ، اميدها و هراسهاي بشر است. انسان با استفاده از فانتزي توانسته است در عالم خيال ناتوني خود دربرابر طبيعت را جبران كند. پيدايش گونه ي ادبي فانتزي در غرب، به قرن هجده ميلادي و شروع دنياي نو بازمي گردد. در ايران نيز عمر فانتزي از چند دهه فراتر نمي رود؛ اما ريشه ها و بن مايه هاي اين ژانر ادبي به ادوار بسيار كهن بازمي گردد. قصه هاي عاميانه يكي از گونه هاي مهم ادب شفاهي است كه عناصر فانتاستيك در آن قابل جستجوست. در اين مقاله سعي شده است تا قصه هاي عاميانه ي ايراني گردآوري ابوالقاسم انجوي شيرازي، مورد بررسي قرار بگيرد و ريشه هاي فانتزي در آنها نمايان شود. براي اين منظور قصه ها از منظرگونه شناسي فانتزي، كنش شناسي كاركردي و شخصيت شناسي واكاوي شده و بيشترين بسامد عناصر فانتزي در قصه هاي عاميانه معرفي گرديد. پاره اي از اين قصه ها كه جزو افسانه هاي پريان به شمار مي رود داراي بيشترين ميزان عناصر فراواقع و فانتزي هستند.