تحليل انتقادي گفتمان مادر و فرزند در مناظرات پروين

تحليل انتقادي گفتمان، نگرشي نو در زبان شناسي است. طرفدارن اين رويكرد معتقدند، مي توان به واسطه بررسي و تحليل ساختار متن(ساختار واژگاني، دستوري و..) به ايدئولوژي حاكم بر متن پي برد. اين رويكرد در مدت كوتاهي طرفداران و نظريه پردازان زيادي پيدا كرد. از جمله نظريه پردازان به نام آن: ون دايك، لاكلا و موفو فر كلاف را مي توان نام برد كه در اين ميان نظريه فركلاف(شامل سه بخش توصيف، تفسير و تبيين ) به دليل كارآمدي و انسجام توجه تعداد بيشتري از تحليلگران را به خود جلب كرده است. در اين مقاله تلاش شده است تا به واسطه روش فركلاف، سه مناظره(كودك آرزومند،آرزوي پرواز و كان قضا) كه در آن گفتمان ميان مادر و فرزند برقرار است، تحليل شود. به اين منظور در بخش توصيف تحليل واژگاني كه حامل ايدئولوژي خاصي هستند مورد توجه قرار گرفته است. همچنين براي تحليل افعال، از سيستم نقشگراي هليدي(با تاكيد بر روي فرآيندها و وجه افعال) استفاده شده است. در بخش تفسير و تبيين نيز ايدئولوژي و قدرت هاي حاكم بر گفتمان مناظرات مورد بررسي قرار گرفته است كه در نتيجه آن قدرت برتر در ميان دو مشارك مادر و فرزند، مادر در نظر گرفته شده است و قدرت برتري كه مشاركين ديگر را تحت سلطه خود قرار مي دهد، روزگار و قضا و قدر هستند. اين مقاله توصيفي – تحليلي و به روش كتابخانه اي نگاشته شده است.