رابطه هويت انسان در فلسفه و مكاتب روانشناسي

اﻧﺴﺎن ﻫﻤﻮاره در ﭘﯽ ﮔﻮﻫﺮي و ﻫﻮﯾﺘﯽ ﺑﻮده ﺗﺎﺑﻪ ﮐﯿﺴﺘﯽ و ﭼﯿﺴﺘﯽ ﺧﻮﯾﺶ راه ﯾﺎﺑﺪ؛ و ﻫﻨﺮ و ﻣﻌﻤﺎري ﺑﺮ آﻧﮑﻪ اﯾﻦ ﻫﻮﯾﺖ را ﺟﺎن ﻣﺎﯾﻪ ﺧﻮﯾﺶ ﻗﺮار دﻫﻨﺪ.دﮔﺮﮔﻮﻧﯽ ﻧﮕﺮش اﻧﺴﺎن ﺑﻪ ﺟﻬﺎن، دﮔﺮﮔﻮﻧﯽ ﻫﻮﯾﺖ ﻫﺎ را در ﭘﯽ داﺷﺖ. اﻧﺴﺎن ﺳﻨﺘﯽ ﺟﻬﺎن را ﺑﺮﻫﻪ اي ﻣﯽ داﻧﺴﺖ ﻣﯿﺎن ﺑﻮدن ازﻟﯽ و ﻣﺎﻧﺪن اﺑﺪي: اﻧﺎﷲ و اﻧﺎ اﻟﯿﻪ راﺟﻌﻮن، و ﻫﻮﯾﺖ ﺧﻮﯾﺶ را ﺧﺎرج از ﺟﻬﺎن ﻣﺎدي ﺟﺴﺘﺠﻮ ﻣﯽ ﮐﺮد. اﻧﺴﺎن ﻣﺪرن آﻣﺪه ﺑﻮد ﺗﺎ ﺧﻮد را و ﺟﻬﺎن را آﻧﮕﻮﻧﻪ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺧﻮاﺳﺖ ﺑﺴﺎزد.اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﻪ ﮐﻨﮑﺎش در ﻣﻔﻬﻮم ﻫﻮﯾﺖ در دو ﻧﮕﺎه ﻓﻠﺴﻔﯽ و رواﻧﯽ ﻣﯽ ﭘﺮدازد.ﻫﺪف از ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ و ﺳﻨﺠﺶ راﺑﻄﻪ ﻫﻮﯾﺖ اﻧﺴﺎن در ﻓﻠﺴﻔﻪ و ﻣﮑﺎﺗﺐ رواﻧﺸﻨﺎﺳﯽ ﺑﻮده اﺳﺖ. اﯾﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﻪ روش ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ-ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﯽ ﺑﻮده و ﺟﺎﻣﻌﻪ آﻣﺎري آن را داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن داﻧﺸﮕﺎه ﭼﺎﻟﻮس ﺗﺸﮑﯿﻞ داده اﺳﺖ. و ﺗﻌﺪاد ﻧﻤﻮﻧﻪ آن را 385 ﻧﻔﺮ ﺗﺸﮑﯿﻞ داده اﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ روش ﺗﺼﺎدﻓﯽ ﺳﺎده اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه اﻧﺪ. اﺑﺰار اﯾﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ اﺑﻌﺎد ﻫﻮﯾﺖ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺮاي ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ داده ﻫﺎ از آزﻣﻮن ﻫﺎي ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﯽ ﭘﯿﺮﺳﻮن و T ﻣﺴﺘﻘﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ. ﯾﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎ ﺣﺎﮐﯽ از آن اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﯿﻦ ﺳﺒﮏ ﻫﺎي ﻫﻮﯾﺖ ﺑﺎ ﻣﺘﻐﯿﺮ ﺳﻦ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﯽ ﻣﺜﺒﺖ و ﻣﻌﻨﯽ دار وﺟﻮد دارد. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﯿﻦ ﺳﺒﮏ ﻫﻮﯾﺖ ﺑﺎ ﺗﺤﺼﯿﻼت اﻓﺮاد ﺗﻔﺎوت وﺟﻮد دارد. ﺑﯿﻦ ﺳﺒﮏ ﻫﺎي ﻫﻮﯾﺖ و ﺟﻨﺴﯿﺖ ﭘﺎﺳﺦ دﻫﻨﺪﮔﺎن ﻧﯿﺰ ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﺎداري وﺟﻮد دارد.اﯾﻦ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎ ﻣﻮﯾﺪ وﺟﻮد ﻧﺎﺑﺴﺎﻣﺎﻧﯽ رواﺷﻨﺎﺧﺘﯽ در داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن اﺳﺖ و ازآن ﺟﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻗﺸﺮ داﻧﺸﺠﻮ ﻗﺸﺮ ﻓﻌﺎﻟﺘﺮو ﭘﻮﯾﺎﺗﺮ اﺟﺘﻤﺎع ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽ روﻧﺪ ﻟﺬا ﺗﻮﺟﻪ ﺟﺪي ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﻦ ذي رﺑﻂ را ﻣﯽ ﻃﻠﺒﺪ.