بررسي تاثير عناصر معماري سنتي ايران در شكل گيري پاتوق محله هاي شهر مشهد

يكي از عناصر مهم شهرها و شهرسازي سنتي كشور ما، وجود ميدان ها و گره هاي شهري است كه از عمومي ترين و مردمي ترين فضاها محسوب مي شود و مي توان به آن پاتوق شهري يا فضاي شهروند گرا گفت. محيط ساخته شده دست بشر بايد با تقويت فرصت‌هاي مناسب و با گسترش گزينه‌هاي قابل عرضه به مردم، يك محيط دمكراتيك براي استفاده‌كنندگان فراهم آورد كه پاسخگوي مخاطبان امروزي باشد. هدف از انجام اين پژوهش شناخت و ارائه اصولي راهكارهاييست كه فضاي شهري مناسبي را براي افراد منطقه طراحي كند و به فضاهايي دست يابيم كه پاسخگوي شهروندان امروزي باشد. از اهداف اين پژوهش مي توان به احيا مجدد فضاي شهري و ويژگي هاي زيبايي شناختي آن، دميدن روح جديد در عرصه هاي مختلف اجتماعي، اقتصادي، فرهنگي و كالبدي، تغيير در سطح فرهنگ شهر، حفظ و ارتقاء ارزش هاي كهن، خلق فضاي شهري معاصر، و تحكيم حس تعلق به مكان نام برد و در نهايت هدف اين پژوهش بررسي پاتوق محله هاي شهر مشهد است كه با توجه به امكان و استعداد بالقوه و نهاني پاتوق هاي مذكور به عنوان يك فضاي شهري مردمي پايدار و ماندگار در طول زمان جهت ‌دهد. لذا در اين پژوهش مسئله اصلي پاسخ به اين سئوال مي‌باشد كه چه عناصري در معماري سنتي ايران، باعث شكل گيري پاتوق محله هاي مشهد شده است؟ اين پژوهش كاربردي به روش توصيفي و از نوع پيمايشي- تحليلي است. جهت گردآوري اطلاعات و مباني نظري پژوهش، از روش مطالعات كتابخانه اي و اسنادي و سپس چارچوبى تحليلى براى عناصر معماري سنتي ايران تهيه شده و با مطالعۀ ميدانى بر روى هفت نمونۀ موردى سنجيده شده است. يافته هاي حاصل از اين پژوهش بيانگر آن است كه در هفت پاتوق محله مورد بررسي، پاتوق محله بالا خيابان و پاتوق محله دلگشا بيشترين عناصر معماري سنتي را در بنا رعايت و بعد از آن پاتوق محله گلشن و سراب و پاتوق باغ حسن خان در حد مقبولي رعايت كردند؛ و در پاتوق محفل نيلوفر آبي و پاتوق محله آبكوه كمتر به عناصر معماري سنتي ايران پرداخته شده است.