مطالعه مضامين و زيبايي‌شناسي ديوارنگاره‌هاي عاشورايي بقعه آقا سيدحسين كيا در شهرستان لنگرود

استان گيلان داراي بقاع و امامزاده هاي متعددي است كه بر ديوارهاي آن ها نقاشي هاي مذهبي كشيده شده است. موضوع اكثر آن ها وقايع كربلا و روز عاشورا مي باشد. يكي از پرطرفدارترين بقاع اين منطقه بقعه آقا سيدحسين كيا واقع در شهرستان لنگرود است كه داراي ديوارنگاره هاي متعددي با مضامين عاشورايي مي باشد. قدمت اين ديوارنگاره ها به دوران قاجار يا اواخر صفوي مي رسد. هدف از انجام اين پژوهش شناخت ويژگي هاي زيبايي شناسي ديوارنگاره هاي بقعه آقا سيد حسين كيا است و به دنبال پاسخ به اين سؤالات است كه اين ديوارنگاره ها داراي چه مضمون و ويژگي هاي زيبايي شناسي هستند و همچنين اعتقاد و باورهاي شيعي تا چه اندازه بر هنر ديوارنگاري اين بقعه تأثير گذاشته است؟ روش تحقيق اين پژوهش، توصيفي تحليلي است و اطلاعات لازم به‌صورت ميداني و كتابخانه اي جمع‌آوري‌شده است. با بررسي ديوارنگاره هاي اين بقعه مشخص مي شود داراي خصوصيات مشتركي با هنر عاميانه است كه شامل: سادگي نقوش و اشكال پيكره ها، استفاده از رنگ هاي تخت و يكدست، دورگيري قوي طراحي ها، فضاي دوبعدي و پرسپكتيو مقامي با بزرگ نمايي افراد مهم، پرهيز از هرگونه طبيعت گرايي و واقع گرايي مي باشد. پيكرها فاقد آناتومي طبيعي و حجم-پردازي هستند و بنا به ارزش و مقام و شخصيت شان بر ديوار جاي گرفته اند. در انتخاب رنگ ارتباطي با نمايش تعزيه ديده مي شود. استفاده از رنگ زرد، قرمز اخرايي، سياه، سبز و آبي لاجوردي جنبه مفهومي آثار را بيشتر كرده و درخشش و نشاط و سرزندگي به موضوع نقاشي بخشيده است. ظهور مضامين عاشورايي در اين ديوارنگاره ها از نشانه هاي باور شيعي در ميان مردم منطقه مي باشد و با اسطوره پردازي تصويري امام حسين(ع) و يارانش بر حقانيت راه ايشان تأكيد كردند. اگرچه اين آثار مربوط به گذشته است اما مضامين حماسي آن‌ها در باور شيعي مردم منطقه همچنان نقش مهمي داشته و هنوز در كنار اين بقعه مراسم عزاداري ايام محرم برگزار مي شود.