بررسي تأثيرات آيين عاشورايي در نگاره هاي شاهنامه طهماسبي

مراسم عزاداري محرم سابقه طولاني در تاريخ ايران دارد. از زمان گسترش تشيع در دوره صفوي تأثير آن در هنرهاي اسلامي بسيار ديده مي شود. ﺷﺎﻫﻨﺎﻣﺔ ﻃﻬﻤﺎﺳﺒﻲ كه در ﺍﺑﺘﺪﺍﻱ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﺻﻔﻮﻳﺎﻥ به ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺩﺭﺁﻣﺪﻩ به‌خوبي نشان‌دهنده ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺍﻓﺘﺎدﻩ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭ ﻣﺬﻫﺐ ﺍﻳﻦ ﺩﻭﺭﻩ ﺍﺳﺖ. اين پژوهش سعي در پاسخگويي به اين پرسش دارد كه آيين عاشورايي به چه ميزان بر نگاره هاي شاهنامه تأثير گذاشته و در قالب چه عناصري به تصوير درآمدهاست؟ هدف اصلي اين تحقيق بررسي نگاره هاي موجود در شاهنامه طهماسبي و پيدا كردن ارتباط آن با مراسم و نماد هاي عاشورايي است. گردآوري مقاله به روش كتابخانه اي و شيوه تنظيم مقاله به‌صورت توصيفي - تحليلي مي باشد و بر پايه ي تطبيق نمونه هاي موجود در نگاره ها با نماد هاي عاشورايي است. يافته هاي تحقيق نشان مي دهد كه بيشتر فرم و تزيينات بكار رفته در سر پرچم هاي موجود در شاهنامه طهماسبي برگرفته از علم هايي است كه در مراسم عاشورا در دوره صفوي استفاده مي شد. هنرمندان با پشتوانه ي ذوق و هنري كه داشته اند نشانه هاي فرهنگ عاشورايي را در فضاي تزييني نگاره ها بكار برده اند و با درگير ساختن ذهن مخاطب باعث اشاعه فرهنگ عاشورايي شده و سهم ارادت خود را به اين آيين پرداخته اند.