جستاري در تفاوت هاي فضايي-هندسي بناهاي مذهبي كرمان و يزد (مقايسه تكاياي كرمان و حسينيه هاي يزد)

پژوهش هاي متعددي به‌صورت مجزا، ويژگي هاي معماري تكايا و حسينيه ها را موردبررسي قرار داده اند بااين‌حال مقايسه بين اين دو بنا به‌عنوان دو فضاي و بررسي تفاوت هاي آن‌ها نيازمند بررسي بيشتري است. در اين پژوهش تفاوت هاي فضايي- هندسي تكايا و مساجد قاجار مورد تحليل قرار مي گيرد. بر اين اساس تكاياي شهر كرمان و حسينيه هاي شهر يزد موردمطالعه قرار مي گيرد. لازم به ذكر است در شهر كرمان اغلب از واژه تكيه براي فضاهاي عزاداري محرم استفاده مي‌شده اما در يزد واژه حسينيه، غالب است. در اين پژوهش يك سؤال مطرح مي شود: 1-چه تفاوت هاي فضايي- هندسي بين تكاياي شهر كرمان و حسينيه هاي يزد وجود دارد؟ براي پاسخ به سؤال پژوهش، 3 بناي تكيه و 3 بناي حسينيه در مقياس محلي انتخاب و وجوه مختلف شكلي آن مقايسه مي شوند. نتايج حاكي از استفاده بيشتر از فضاي بسته در تكيه نسبت به حسينيه است و درعين‌حال حياط تكايا در كرمان آزاد تر و با انعطاف بيشتري نسبت به حسينيه هاي موردمطالعه در يزد هستند و به همين منظور كنج هاي تكايا بدون واسطه به فضاي شهري باز مي شود. اما كنج هاي حياط حسينيه ها در يزد غالباً بسته بوده و هماهنگي بيشتري بين ريتم نماهاي متقابل ديده مي شود كه نشان از محصورت و پيوستگي بيشتر حياط است. درنهايت كشيدگي غالب در تكاياي كرمان اغلب شمالي جنوبي است اما در يزد اين كشيدگي در همه نماها شرقي غربي است.