بررسي تطبيقي حريم و سلسه مراتب فضايي در فضاهاي مسكوني شهر تهران دوره هاي قاجار، پهلوي تا كنون ( مطالعه موردي: خانه ظهيرالاسلام، خانه لولاگر، مجتمع سدروس )

Comparative Study of Spatial Privacy and Hierarchy in Residential Spaces of Tehran during the Qajar and Pahlavi Until Now (Case Study: Zahir al-Islam House, Lolagar House, Cedrus Complex)

بي حد و مرز بودن فضاها در بسياري موارد سبب از بين رفتن آرامش مورد نياز افراد و عدم احساس قلمرو و همچنين باعث ارتباطات فضايي ناخواسته با يكديگر مي شود. در اين پژوهش ميخواهيم به روابط پيكربندي فضايي، عمق فضا و ادراك و تاثير آنها بر يكديگر و تاثير حريم برفرم پلان و سلسه مراتب فضايي آن در سه دوره قاجار، پهلوي و معاصر بپردازيم و تحليلي بر اين مطالعه موردي ها داشته باشيم و با استفاده از تكنيك هاي نرم افزار به تهيه جدول Entropy به معناي اينكه دسترسي هر فضا نسبت به فضاي ديگر تا به چه ميزان دشوار است. به كمك ترسيم نمودارهاي توجيهي در نرم افزار تخصصي مورد مطالعه قرار گرفته اند. مهمترين نكته اين است كه حريم و سلسه مراتب فضايي در فضاهاي مسكوني شهر تهران در دوره هاي تاريخي قاجار، پهلوي، تاكنون به چه نحو بوده است و آيا گسستگي در اين روند وجود دارد؟ درادامه به ارزيابي پلان هاي دوره هاي تاريخي ميپردازيم در گذر زمان عواملي همچون فرهنگ و فرم بسيار تاثير بر نوع فضا و ساختار دروني پلان داشته اند. اين نوشتار از نوع پژوهش موردي است و با استفاده از روش تحقيق تركيبي انجام شده كه شامل روش هاي توصيفي- تحليلي با روش تجزيه و تحليل اطلاعات از نوع استدلال منطقي است. و در بحث نتيجه گيري پژوهش بر استدلال هاي منطقي و در راستاي پاسخ به مسئله پژوهش مي باشد و در قالب دياگرام هاي تصويري پيشنهاد مي گردد تحقيق بر روي پلان هاي نمونه مطالعاتي دوره هاي مختلف نشان از ارتباط بين روابط فضاي معماري و حريم دارد همچنين مي تواند ارتباطات فضايي مناسب را براي دستيابي به حريم در پلان هاي معاصر را مشخص نمايد.

The boundlessness of spaces in many cases causes the loss of peace needed by people and lack of sense of territory, and also causes unwanted spatial connections with each other. In this research, we want to deal with the relations of spatial configuration, depth of space and perception and their effect on each other and the effect of privacy on the plan and its spatial hierarchy in the three Qajar, Pahlavi and contemporary periods. Software techniques to prepare an entropy table means how difficult it is to access each space compared to another. They have been studied by drawing explanatory diagrams in specialized software. The most important point is that the space and spatial hierarchy in the residential spaces of Tehran in the historical periods of Qajar, Pahlavi, has been so far and is there a break in this process? In the following, we will evaluate the plans of historical periods. Over time, factors such as culture and form have greatly influenced the type of space and the internal structure of the plan. This article is a case study and has been done using a combined research method that includes descriptive-analytical methods with data analysis method of logical reasoning. In the discussion, the conclusion of the research is based on logical arguments and in line with the answer to the research problem. It can determine the appropriate spatial connections to achieve privacy in contemporary plans.