تجزيه و تحليل گره چيني ارسي ارگ كريم خان شيراز

Analysis of the Girih tiles of Arg Karim Khan sash( arusi), Shiraz

ارسي به عنوان يكي از مهمترين نورگيرها در معماري سنتي ايران محسوب مي شود كه بر اساس ساختار و اجزاء در فضاهاي مختلف مورد استفاده قرار گرفته و در غناي فضاي معماري نقش مؤثري داشته اند. يكي از بناهاي داراي ارسي، ارگ كريم خان زند است. اين بنا يكي از مهمترين بناهاي زنديه به شمار مي رود. ارسي ها در اين بنا مانند ساير بناهاي ديگر تنها جنبه كاربردي نداشتند بلكه به عنوان تزيين در بنا هم استفاده مي شده است. به همين منظور ارسي هاي موجود در اين بنا داراي نقش ها و رنگ هاي متعددي بودند كه در بعضي از ارسي ها مي توان نقش هندسي خاصي را مشاهده كرد كه تا كنون به آن ها توجه چنداني نشده است. برهمين اساس در اين مقاله سعي شده است تا به روش توصيفي- تحليلي و با استفاده از مطالعات كتابخانه اي تزيينات هندسي موجود در اين ارسي ها را مورد مطالعه قرار دهد. اين پژوهش درصدد پاسخگويي به اين سوالات است كه در نقش هندسي ارسي ها از چه الگو و تناسب هندسي بهره گرفته شده است؟ و با چه شيوه ترسيمي مي توان به آن نقش هندسي رسيد؟ بر اساس مطالعه مشخص گرديد كه ارسيهاي موجود در ارگ كريم خان داراي نقوش هندسي هست كه اين نقوش با تكنيك گره چيني اجرا شده اند و نقش هاي بكار رفته در آن ها را مي توان با تقسيم زوايا و ترسيم كمان ها و دايره و خطوط راست ترسيم كرد.