اخلاقيات در بيگ ديتا؛ آيا دير شده است؟

عصر بيگ ديتا آغاز شده است. افرادي در حرفه‌هاي مختلف مشغول به فعاليت هستند، به دنبال استفاده و به كارگيري داده‌هاي كلاني هستند كه از طُرُق مختلف جمع‌آوري شده است. ويژگي‌هاي بيگ ديتا (حجم بالا، سرعت بالاي توليد، تنوع زياد، صحت، تغييرپذيري و پيچيدگي) سبب شده تا هر كسب‌وكاري به دنبال استفاده از بينش‌ها و اطلاعاتي باشد كه به كمك بيگ ديتا مي‌توان به ارزش‌آفريني براي سازمان منجر شود. در عصري كه مشتري، حرف اول و آخر را مي‌زند، تصويري كاملي كه بيگ ديتا از مشتريان ايجاد مي‌كند، اجازه ارائه تجربه‌اي شخصي‌سازي شده و اختصاصي را براي آن‌ها فراهم مي‌آورد. سازمان‌ها به دنبال شناخت دقيق از مخاطبان خود هستند و بيگ ديتا و تحليل آن، بهترين وسيله براي اين منظور است. اما كاربران در عصر بيگ ديتا، دو دغدغه اساسي پيدا كرده‌اند: الف) داده‌ها، چگونه و از چه مسيري جمع‌آوري مي‌شوند و ب) از تحليل‌هاي نشئت گرفته از اين داده‌ها، در چه مسيري استفاده خواهد شد. در اين مقاله، در گام نخست، چالش‌هاي اخلاقي پياده‌سازي بيگ ديتا در سازمان‌ها مورد بررسي قرار گرفته است، اين چالش‌ها در قالب چند سؤال مهم در اين حوزه مطرح شده‌اند كه پاسخ سازمان‌ها به هركدام از اين سؤالات، مي‌تواند مسير استفاده از بيگ ديتا براي اين سازمان‌ها را روشن‌تر سازد. در بخش بعدي، به بررسي مباحث اخلاقي مطروحه در اين حوزه پرداخته شده و تئوري‌هاي مطرح در اين زمينه از ديدگاه‌هاي فلسفي گوناگون و تأثيرات اين رويكردها بر اخلاقيات بيگ ديتا مورد بررسي قرار گرفته است. همچنين اصلي‌ترين نگراني‌ها و چالش‌هايي كه كاركردهاي بيگ ديتا در دنيا رقم خواهد زد، برشمرده مي‌شوند. در پايان مقاله نتيجه‌گيري خواهد شد كه با وجود تمامي نگراني‌ها و چالش‌هاي مطرح شده در ارتباط با اخلاق در بيگ ديتا، آيا هنوز زماني براي اتخاذ رويكرد اخلاق‌مدارانه در اين حوزه باقي‌مانده است يا خير. دانشمندان و متخصصان حوزه فناوري اطلاعات، بيش از آن كه به چرايي يك پديده توجه داشته باشند، ممكن يا غيرممكن بودن آن پديده را مد نظر مي‌گيرند و چنين رويكردي در تاريخ بشر، سرمنشأ بسياري از آسيب‌ها و فاجعه‌ها بوده است.