مروري بر مفاهيم مديريت ادعا

يكي از مشخصه هاي توسعه اقتصادي هر كشور طرح هاي عمراني آن كشور مي باشد. از عوامل حياتي و تأثيرگذار در روند توسعه جوامع، مديريت در متن تكاپوهاي هدفمند و بعضاً سرگردان، بين مردم و جامعه مي باشد. در اين ارتباط لازم به ذكر است كه بخش مهمي از مسير توسعه پايدار در جوامع مختلف را طرح هاي عمراني و زيرساختي تشكيل مي دهند، لذا مديريت پروژه هاي عمراني اهميت به سزايي در ترسيم چشم اندازهاي كوتاه مدت و بلند مدت توسعه را دارا مي باشد. در ارزيابي موفقيت طرح هاي عمراني آنچه بيش از همه عينيت دارد مهندسي فني آنهاست در حالي كه ممكن است عوامل ديگري كه به نظر نامرئي مي رسند نقش مهم و برجسته اي داشته باشند. يكي از اين عوامل مهم ادعا مي باشد .در بيشتر پروژه ها با سيستم¬هاي مختلف انجام پروژه، امكان بروز ادعاهايي از سوي طرفين، به خصوص پيمانكاران وجود دارد. اين ادعاها اثرات منفي بر اجراي پروژه مي گذارد. ادعا در فرهنگ واژگان نظام فني و اجرايي كشور، «مطالبه پيمانكار براي پرداخت اضافي، مطالبه خسارت در مقابل نقض پيمان، تمديد زمان اجراي كار و يا خواسته ديگر كه به اعتقاد وي بر اساس پيمان استحقاق آن را دارد.» ، تعريف شده است . » ادعا، اغلب وازه ناخوشايندي براي كارفرما در صنعت ساختمان به نظر مي رسد البته درك علت آن هم ساده مي¬باشد زيرا غالبا در نتيجه بودجه اوليه تغيير ايجاد مي شود. ادعا در ابتدا به عنوان يك اختلاف بين طرفين دعوي بروز مي نمايد ، بدين صورت كه اگر بين طرفين قرارداد درباره هر يك از عوامل موثر در تغييرات قراردادي توافقي حاصل نشود و اختلاف و عدم توافق وجود داشته باشد آنگاه اين اختلاف مبناي طرح ادعا و دعاوي از طرفين قرارداد مي شود . ادعا انواع گوناگوني دارد و به صورت ادعاي موجه و يا غير موجه ، قراردادي و يا ضمن قرارداد و ... مطرح مي شود . فرايند شروع و شكل گيري دعاوي تا مرحله طرح دعاوي در چهار مرحله به شرح زير : « بررسي مدارك و شناخت ، اضافه كاري ها، تاخيرات، ادعا ها ، تدوين و گزارش تاخيرات ، طرح ادعاهاي مالي » تقسيم بندي مي شود . اگرچه در هيچ پروژه اي نمي توان احتمال بروز اين ادعاها را از ميان برد، اما مي توان با شناسايي علل و منشأ اصلي بروز ادعاها، تاحد زيادي از وقوع آنها در پروژه جلوگيري نمود. از تعاريف ديگر مرتبط با موضوع اين تحقيق، مديريت ادعا يا مديريت دعاوي پروژه مي باشد. هرچند از نظر بسياري مديريت دعاوي يك مبحث حقوقي مي¬باشد، در اين مقاله كه به سبك مقالات مروري تنظيم شده است به بررسي اهداف و مروري بر مفاهيم مديريت ادعا¬ها پرداخته مي شود .