پديدآورندگان :
حيدريان حسن دانشگاه شهيد بهشتي , عليرضايي سعيد دانشگاه شهيد بهشتي , دليران فرحناز دانشگاه كارلسروحه آلمان
كليدواژه :
متاسوماتيسم سديمي , كلسيمي (اكتينوليتي) , سنگ هاي ميزبان , كانسار آهن , چادرملو , كاني سازي آهن
چكيده فارسي :
كانسار آهن چادر ملو در 80 كيلومتري شمال بافق در ايران مركزي قرار دارد. در ناحيه پيرامون كانسار، سنگ هاي آذرين و دگرگوني پركامبرين- كامبرين وجود دارد. از سنگ هاي آذرين مي توان ريوليت، ريوداسيت، گرانيت و دايك هاي ديابازي را نام برد و سنگ هاي گرگونه شامل شيست ها و مرمره هاي آهكي- دولوميتي با پروتوليت رسوبي و آتشفشاني مي باشد. سنگ هاي آذرين و ذگرگوني ميزبان كانسنگ، تحت تأثير چند نوع متاسوماتيسم قرار گرفته اند، كه مهم ترين آنها متاسوماتيسم سديمي (آلبيتي) و كلسيمي (آكتينوليتي) است. ارتباط بين متاسوماتيزم و كاني سازي آهن در چادرملو همواره موضوع بحث برانگيزي بوده است. در اين پژوهش، بر پايه ي مشاهدات ميداني در كارگاه استخراج و مناطق پيرامون آن، بررسي توزيع كانسنگ آهن و سنگ هاي متاسوماتيكي ميزبان و ارتباط آنها، مطالعه بيش از 100 برش نازك پتروگرافي و برش هاي نازك صيقلي و بررسي پاراژنزها و توالي هاي پاراژنتيكي، متاسوماتيسم آلبيتي و اكتينوليتي و نسبت زماني آنها با يكديگر و نسبت به كاني سازي در چادر ملو مورد بحث و بررسي قرار گرفته است. شواهد ميداني و مطالعات پتروگرافي نشان مي دهند كه نخست متاسوماتيسم سديمي (آلبيتي) رخ داده و در ادامه، با ورود سيالي غني از كلسيم و آهن، متاسوماتيسم اكتينوليتي پديد آمده است. كاني سازي آهن، همزمان با متاسوماتيسم اكتينوليتي و پس از آن رخ داده است، و اين با وجود بافت هاي هم رشدي اكتينوليت- اكسيد آهن، و نيز قطع شدگي كاني هاي آلبيت و اكتينوليت به وسيله اكسيدهاي آهن پشتيباني مي شود. طي اين مراحل و در عمق هاي ك متر، دگرساني ها كربناتي و سيليسي را مشاهده مي كنيم، كه نسبت به دو دگرساني ديگر از شدت و وسعت كمتري برخوردارند. كانسنگ اكسيد آهن در چادرملو به طور محلي با آپاتيت همراه است. اين كاني به شكل رگه هاي آپاتيت- اكسيد آهن در سنگ هاي اكتينوليتي و نيز به صورت بلورهاي پراكنده در كانسنگ توده اي وجود دارد. مطالعه ميانبارهاي سيال در اين دو نوع آپاتيت، نشانگر دامنه اي گسترده اي از دماي همگن شدن و شوري است كه اين امر پيشنهاد مي كند متاسوماتيزم و كاني سازي آهن در چادرملو، فرآيندي پيچيده بوده و در دوره اي طولاني از برهم كنش سيال- سنگ رخ داده است و / يا سيال هايي با خاستگاه گوناگون در متاسوماتيسم و كاني ساي آهن نقش داشته اند.
چكيده لاتين :
Chadormalu Iron deposit is situated ~80 km North of Bafq city in Central Iran. The country rocks include Precambrian-Cambrian igneous and metamorphic rocks. The igneous rocks are
represented by rhyolite, rhyodacite, granite, diorite, and diabasic dykes, and the metamorphic rocks include various schists with sedimentary and volcanic protoliths, quartzite, and calcareous and dolomitic marbles, metamorphosed at greenschist grade. The igneous and metamorphic host rocks have been affected by several types of metasomatisms, the most extensive types being sodic (albitic) and calcic (actinoltic) metasomatism. The relation between metasomatism and iron mineralization in Chadormalu has been a controversial issue. In this research, on the basis of field observation and investigation of cross-cutting relations in the extraction pit and adjacent areas, study of more than 100 thin and polished-thin sections and inspection of paragenesis and paragenetic sequences, temporal and spatial relations between metasomatism and iron mineralization in Chadormalu has been investigated. Field and petrographic studies indicate that sodic metasomatism and development of albite occurred first, followed by calcic metasomatism, and formation of actinolite. Iron mineralization, dominated by magnetite, was synchronous with, and post-dated, calcic metasomatism. This is supported by the common actinolte-magnetite intergrowth textures, as well as magnetite cutting both albite and actinolite. At shallower depths, the less common carbonate and silisic metasomatism occurred, represented by development of calcite, dolomite, ankerite, and quartz, as veinlets as well as replacing earlier mineral phases.
Iron ore in Chadormalu is locally associated with apatite, occurring as magnetite-apatite veins and veinlets in actinolite-rich rocks as well as dissemination in massive magnetite ore. Fluid inclusion studies on the two types of apatites indicated a wide range of homogenization temperatures and salinities, implying that metasomatism and iron mineralization in Chadormalu was a complicated process and occurred in the course of a long period of fluid-rock intereaction, and/or fluids with different source were involved in metasomatism and iron mineralization
