تأثير تنش خشكي آخر فصل بر عملكرد و اجزاي عملكرد ارقام جديد كلزا (Brassica napus L.)

Effect of terminal drought stress on yield and yield components in new rapeseed (Brassica napus L.) varieties

به منظور بررسي اثرات تنش خشكي آخر فصل بر عملكرد دانه و اجزاي عملكرد چهار رقم كلزاي پاييزه، آزمايشي به صورت كرتهاي خرد شده بر پايه طرح بلوكهاي كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه پژوهشي مؤسسه اصلاح و تهيه نهال و بذركرج در سال 1392-1393 اجرا شد. عامل تنش در سه سطح آبياري معمول (به عنوان شاهد)، قطع آبياري در شروع گلدهي وقطع آبياري بعد از خورجين دهي در كرتهاي اصلي و عامل رقم در چهار سطح شامل KR1، KR2، KR3 و KR4 در كرتهاي فرعي قرار گرفتند. صفات طول خورجين، تعداد خورجين در بوته، تعداد دانه در خورجين ، وزن هزار دانه، ميزان روغن دانه، عملكرد دانه و روغن مورد بررسي قرار گرفتند. نتايج نشان داد كه بيشترين عملكرد دانه مربوط به اثرات ساده آبياري معمول و رقم KR4 به ترتيب با 4474/20 و 4056/60 كيلوگرم در هكتار بود. بيشترين عملكرد روغن مربوط به اثر متقابل آبياري معمول و رقم KR4 برابر با 2351/60 كيلوگرم در هكتار بود. بنابر نتايج اين آزمايش، رقم KR4 و آبياري معمول و پس از آن، قطع آبياري بعد از خورجين دهي براي شرايط مشابه با منطقه اجراي آزمايش توصيه ميشود.

In order to investigate the effect of terminal drought stress on grain yield and yield components of new rapeseed varieties, an experiment was conducted as split plot based on randomized complete block design with three replications in the research farm of Karaj Seed and Plant Improvement Institute (SPII) during 2013-2014. Factor of stress at three levels of conventional irrigation (as control), cutting off irrigation at the beginning of the flowering stage and cutting off irrigation after podding stage were assigned to main plots. Four varieties including KR1, KR2, KR3 and KR4 were assigned to sub-plots. Traits of silique length, number of siliques per plant, number of grains per silique, 1000-grain weight, amount of grain oil, grain and oil yield were evaluated. Results showed that the greatest grain yields were related to the conventional irrigation and var. KR4 with 4474.20 and 4056.60 Kg.ha-1, respectively. The greatest oil yield were related to the interaction of conventional irrigation and var. KR4 with 2351.60 Kg.ha-1. According to the results of this experiment, KR4 variety, conventional irrigation and then, cutting off irrigation after podding stage is recommended for areas similar to the location of this experiment