اجزاي مواد موثره اسانس آويشن T. transcaucasicusو T. migricus در شرايط تنش خشكي ومحلول پاشي جاسمونيك

Components of Thyme essential oil of T. transcaucasicus and T. migricus under drought stress and jasmonic spray

آويشن (Thymus spp.) يكي از پركاربردترين گياهان دارويي خانواده نعناعيان است كه از ديرباز مورد استفاده قرار مي گرفته است. در اين بررسي دو گونه آويشن شامل T. transcaucasicusو T. migricus در يك آزمايش فاكتوريل در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي در سه تكرار در دو شرايط آبي شاهد و 50 درصد ظرفيت زراعي و محلول پاشي جاسمونيك اسيددر سه سطح شاهد، 75 و 150 ميكرومولار جاسمونيك اسيد در شرايط گلداني تحت بررسي قرار گرفت. پس از سايه خشك كردن اندام هوايي و اسانس گيري بوسيله دستگاه كلونجر انجام و شناسايي تركيبات با گارماتوگرافي گازي انجام گرفت. در بررسي فيتوشيميايي بيشترين ميزان ژرانيول در گونه T. transcaucasicusبه ميزان 83/4 درصد در تيمار 75 ميكرومولار جاسمونيك اسيد و 50 درصد تنش خشكي، بيشترين مقدار تيمول در اين گونه در تيمار 150 ميكرومولار جاسمونيك اسيد و عدم تنش خشكي به ميزان 27/9 درصد و بيشترين مقدار كارواكرول در تيمار 75 ميكرومولار جاسمونيك اسيد و عدم تنش خشكي به ميزان 51/42 درصد مشاهده گرديد. در گونه T. migricus بيشترين ميزان تيمول در تيمار محلول پاشي 150 ميكرومولار جاسمونيك بدون تنش خشكي به ميزان 66/46 درصد مشاهده شد و بيشترين ميزان كارواكرول در تيمار 75 ميكرومولار محلول پاشي و تنش خشكي به ميزان 50/84 درصد مشاهده شد. اين مشاهدات نمايانگر اين است كه محلول-پاشي جاسمونيك اسيد در افزايش درصد تركيبات مهم آويشن مي تواند موثر باشد. همچنين نتايج فيتوشيميايي نشان داد خشكي،در مقايسه با شاهد،بر درصد تركيب ترپينيلاستات در گونه T. transcaucasicus گذاشته و ميتواند يك مسير بيوسنتزي ديگر به كموتايپ هاي بررسي شده در گذشته اضافه كند.

Thyme (Thymus spp.) Is one of the most widely used medicinal plants of the Labiatae family that has long been used.In this study, two Thymus species including T. transcaucasicus and T. migricus were tested in a factorial experiment in a randomized complete block design with three replications. Factors were included drought stress (control and 50% field capacity) and jasmonic acid (control, 75 and 150 mM). The experiment was conducted under pot conditions. plat materialswere dried in shadow condition,and their essential oil extracted by Clevenger apparatus, then compounds were identified by gas chromatography. In phytochemical study, the highest amount of geraniol, 83.4%, in T. transcaucasicus was observed in 75 mM jasmonic acid and 50% FC in drought stress. In this species, the highest amount of thymol in 150 mM jasmonic acid and non-stress was 27.9% and the highest amount of carvacrol (51.42%) was observed in 75 μM jasmonic acid and no drought stress condition. In T. migricus species, the highest thymol content was observed in 150 mM Jasmonic with 66.46% and the highest carvacrol (50.84%) was observed in 75 mM application of jasmonic acid. These observations indicate that jasmonic acid spraying can be effective in increasing the percentage of some important of thyme compounds. Drought affected the percentage of terpinylacetate in in T. transcaucasicuscompared to the control. This could add another biosynthetic pathway to the chemotypes examined in the past.