بررسي قابليت وراثت پذيري صفات مورفوفيزيولوژيك و فنولوژيك جمعيت گندم F5 حاصل از تلاقي واريته هاي آرتا و بم در شرايط ديم

Evaluation of heritability of morphophysiological and phenological traits of F5 wheat population from crosses of Arta and Bam varieties in rainfed conditions

آزمون هاي كفايت مدل افزايشي- غالبيت نشان دهنده وجود و يا عدم وجود اپيستازي هستند كه هر كدام از اين آزمونها يـك بخش از اپيستازي را نشان ميدهند. از سويي ديگر، ارزيابي نتاج حاصـل از تلاقـي بـين دو واريتـه داراي صـفات متفـاوت و گزينش صفات برتر نسل حاصل در شرايط تنش در روشهاي اصلاحي بسـيار اهميـت دارد. از ايـن رو، در ايـن بررسـي نيـز شدت وراثت پذيري 28 صفت مختلف نسل پنجم گندم حاصل از تلاقي واريته هاي آرتا و بم در شرايط آبياري نرمال و ديم بااستفاده از تجزيه ميانگين نسل ها مدل افزايشي-غالبيت مورد بررسي قرار گرفت. نتايج نشـان داد كـه صـفاتي همچـون سـطح ورس، طول برگ پرچم، طول پدانكل، وزن هزار دانه، قطر ساقه و ارتفاع بوته در هـر دو شـرايط آبيـاري نرمـال و ديـم داراي درجه غالبيت منفي بالا و طول خوشه، طول سنبله، تعداد سنبلچه، قطر پدانكل، وزن تر اندام هوايي، ويژگيهاي فنولـوژيكي وهدايت روزنه اي داراي درجه غالبيت مثبت بالايي بودند كه حاكي ازوراثت پـذيري بـالاي ايـن صـفات در شـرايط تـنش ديـم (خشكي) داشت. در مجموع، نتايج آزمون مدل افزايشي غالبيت نشان از وجود اثرات اپيستازي براي كليه صفات تحت بررسي بود.

Incremental-dominance model adequacy tests indicate the presence or absence of epistasis, each of which represents a part of epistasis.On the other hand, it is important to evaluate progeny of crosses between two varieties with different traits and to select superior traits under stress conditions in breeding methods.Therefore, in this study, the heritability of 28 different traitsof F5 wheat from Arta and Bam varieties under normal and rainfed irrigation conditions was investigated using incremental dominance model.The results showed that traits such as worm area, flag leaf length, peduncle length, thousand seed weight, stem diameter and plant height in both normal and dry irrigation conditions had high negative dominance and panicle length, spike length, spikelet number, peduncle diameter, aerial fresh weight, phenological characteristics and stomatal conductance had high positive dominance, indicating high heritability of these traits under drought stress conditions.Overall, the results of incremental model dominance test indicated the existence of epistatic effects for all traits under study.