ارزيابي واكنش ژنوتيپ هاي M2 برنج محلي هاشمي (Oryza sativa L.) به تنش شوري در مرحله گياهچه اي

Evaluation of response M2 genotypes of Hashemi rice (Oryza sativa L.) to salinity stress at seedling step

موتانت هاي متحمل به شوري منابع باارزش براي تحقيقات پايه اي و كاربردي در مورد تحمل به شوري گياهان هستند. به منظور بررسي تاثير ماده جهش زاي شيميايي اتيل متان سولفونات (EMS) بر رقم برنج هاشمي در شرايط تنش شوري، ژنوتيپ هاي M2 كه از نظر صفات مهم اقتصادي مطلوب بودند، انتخاب شدند. گياهچه هاي 312 ژنوتيپ موتانت برنج به همراه رقم محلي هاشمي، IR28 (حساس) و FL478 (مقاوم) در دو سطح شوري 0) NaCL و 10 دسي زيمنس برمترمربع)به صورت آزمايش فاكتوريل در قالب طرح كاملا تصادفي در سه تكرار مورد ارزيابي قرار گرفتند. صفات طول ساقه چه، طول ريشه چه، وزن تر ساقه چه، وزن تر ريشه چه، وزن خشك ساقه چه، وزن خشك ريشه چه، نسبت طول ساقه چه به ريشه چه و نسبت وزن ساقه چه به ريشه چه اندازه گيري شد. نتايج تجزيه واريانس براي صفات مورد مطالعه نشان داد كه اثر شوري براي كليه صفات مورد مطالعه در سطح احتمال يك درصد معني دار بود. همچنين براساس شاخص هاي تحمل به تنش، دو ژنوتيپ موتانت EM 15-13 و EM 17-16 در گروه متحمل قرار گرفتند كه در مقايسه با شاهد محلي هاشمي تحت تنش شوري بهتر عمل كردند و ژنوتيپ موتانت EM 1-16 به عنوان ژنوتيپ حساس به شوري شناسايي شدند.

Salt-tolerant mutants are valuable resources for basic and applied research on plant salt tolerance. In order to study of the effect of chemical mutagenesis ethyle methansulfonate (EMS) on Hashemi local rice under salinity stress, M2 genotypes that were desireable in terms of economically important traits, were selected. The seedling of 312 rice mutant genotypes with the Hashemi local rice, IR28 (sensitive) and FL478 (tolerance) at two level salinity NaCL (0, 10 ds/m2) were evaluated as factorial experiment in a completely randomized design with three replications. Length of shoot, length of radicle, shoot weight, radicle weight, shoot dry weight, radicle dry weight, Length of shoot to Length of radicle ratio and shoot dry weight to radicle dry weight ratio traits were measured. Results of variance analysis show that the effect of salinity was significant for all studied traits at 1% probability level. Also based on tolerance stress index, two EM 15-13, EM 17-16 mutant genotypes were in tolerant group that beter acted under salinity stress compared with Hashemi local control and EM 1-16 mutant genotype were identified as salinity sensitive genotype.