زندگي صوفيانه يا عارفانه؟

ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﻧﮕﺎه ﺑﻪ دﯾﻦ و ﻣﺬﻫﺐ و رﻓﺘﺎر ﻋﻤﻠﯽ ﺑﺮ اﺳﺎس آن ﯾﮑﯽ از ﻣﻘﻮﻟﻪ ﻫﺎي ﻣﻬﻢ در ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻣﺮوز و ﮐﺸﻮرﻫﺎي اﺳﻼﻣﯽ اﺳﺖ. اﻣﺮوز ﺑﺸﺮ ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ دﯾﻦ و ﻣﻌﻨﻮﯾﺖ را در ﺧﻮد اﺣﺴﺎس ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و راه رﻫﺎﯾﯽ از ﻣﻌﻀﻼت ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ و اﻗﺘﺼﺎدي، ﺑﯿﮑﺎري، ﻃﻼق، ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻦ ﺳﻦّ ازدواج و ﭘﺎﺋﯿﻦ آﻣﺪن ﺳﻦّ ﻃﻼق، ﻧﺎﻫﻨﺠﺎرﯾﻬﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﯾﺎ آﺳﯿﺒﻬﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ )رواﺑﻂ ﻧﺎﻣﺸﺮوع، راﺑﻄﻪ دﺧﺘﺮ و ﭘﺴﺮ، اﻋﺘﯿﺎد ﺑﻪ ﻗﻠﯿﺎن، ﺳﯿﮕﺎر و ﻣﻮاد ﻣﺨﺪّر، ﺧﺸﻮﻧﺖ، ﺧﻮدﮐﺸﯽ(، اﻣﺮاض روﺣﯽ و رواﻧﯽ و ﺑﺴﯿﺎري از اﻣﺮاض ﺟﺴﻤﯽ، ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ دﯾﻦ و ﻣﻌﻨﻮﯾّﺖ اﺳﺖ. ﻟﺬا ﺳﺎل1979 ﻣﯿﻼدي )1357ﻫـ.ش( ﺳﺎل آﻏﺎز ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺟﺪﯾﺪ ﺑﺮاي ﺑﺸﺮ و ﺳﺎل آﻏﺎز ﻣﻌﻨﻮﯾّﺖ داﻧﺴﺘﻪ ﺷﺪ. اﻫﻤّﯿّﺖ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻋﻘﯿﺪﺗﯽ ﺑﻮﯾﮋه ﺗﺼﻮّف و ﻋﺮﻓﺎن آﺷﮑﺎر اﺳﺖ و در ﭘﯽ آن ﺑﻮدﯾﻢ ﺗﺎ در اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﻣﺨﺘﺼﺮ ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﮑﺘﻮﺑﺎت ﻣﺘﺼﻮّﻓﻪ و ﻋﺮﻓﺎء و ﻣﻨﺎﺑﻊ اﺻﯿﻞ اﺳﻼﻣﯽ ﺗﺼﻮّف و ﻋﺮﻓﺎن ﺣﻘﯿﻘﯽ را از ﻏﯿﺮ ﺣﻘﯿﻘﯽ آن ﺑﺎز ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﯿﻢ ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ را ﺑﺮاﺳﺎس آن ﭘﯽ رﯾﺰي ﻧﻤﺎﺋﯿﻢ ﮐﻪ ﺻﻮﻓﯿﺎﻧﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﯾﺎ ﻋﺎرﻓﺎﻧﻪ؟ و ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮔﺮﻓﺘﯿﻢ ﮐﻪ در ﻣﺴﯿﺮ ﻗُﺮب اﻟﻬﯽ ﮐﻪ ﻫﺪف ﻧﻬﺎﯾﯽ ﺧﻠﻘﺖ ﺑﺸﺮ و ﺑﻌﺜﺖ اﻧﺒﯿﺎﺳﺖ، ﺗﺼﻮّف و ﻋﺮﻓﺎن ﯾﮑﯽ اﺳﺖ و ﻋﺮﻓﺎن ﺣﻘﯿﻘﯽ ﻫﻤﺎن ﻋﺮﻓﺎن ﻗﺮآﻧﯽ اﺳﺖ. و ﭘﯿﺮ و ﻣﺮﺷﺪ ﻣﺎ در ﻣﺴﯿﺮ ﺗﻬﺬﯾﺐ ﻧﻔﺲ و ﺛﻤﺮه ﺗﻬﺬﯾﺐ ﻧﻔﺲ ﯾﻌﻨﯽ ﮐﺴﺐ ﻣﻌﺮﻓﺖ -ﮐﻪ دو ﻣﻘﺼﺪ ﺗﺼﻮّف ﺑﻮد- ﭼﻬﺎرده ﻣﻌﺼﻮم اﻧﺪ و در رﺗﺒﻪ ﺑﻌﺪ ﻋﻠﻤﺎء وارﺳﺘﻪ. در اداﻣﻪ ﭼﻨﺪ راﻫﮑﺎر ﻧﯿﺰ اراﺋﻪ دادﯾﻢ. ﭘﺲ از ﺗﺄﮐﯿﺪ ﺑﺮ اﺗّﺤﺎد ﺳﻪ ﮔﺎﻧﻪ ﻧﺨﺒﮕﺎن، ﻣﺮدم و ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﻦ، در اﺻﻼح ﻣﻌﻨﻮﯾﺖ ﺟﺎﻣﻌﻪ و ﺗﺮوﯾﺞ و ﺗﻘﻮﯾﺖ اﻋﺘﻘﺎدات ﺻﺤﯿﺢ و اﺻﻼح ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ، ﻧﻬﺎﯾﯽ ﺗﺮﯾﻦ راﻫﮑﺎر، ﺗﻘﻮﯾﺖ اﯾﻤﺎن و ﭘﺮﻫﯿﺰ از ﺗﻘﻠﯿﺪ ﮐﻮرﮐﻮراﻧﻪ از ﻧﺴﺨﻪ ﻫﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﺮﭼﺸﻤﻪ از ﻗﺮآن و ﺳﻨّﺖ و ﻋﻘﻞ ﻧﺪارد.