ارزﯾﺎﺑﯽ ﻫﯿﺒﺮﯾﺪﻫﺎي ﺗﺴﺖ ﮐﺮاس ﭼﻐﻨﺪرﻗﻨﺪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺷﺎﺧﺺﻫﺎي ﺗﺤﻤﻞ ﺑﻪ ﺧﺸﮑﯽ

Evaluation of sugar beet test cross hybrids using drought tolerance indices

اين آزمايش به منظور ارزيابي شاخصهاي تحمل به خشكي 20 ژنوتيپ چغندرقند 16) هيبريد تست كراس به همـراه چهـار رقـم شاهد) و روابط آنها با عملكرد قند خالص در مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي خراسان رضـوي در دو آزمـايش جداگانه در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي با چهار تكرار در سال زراعي 1396 انجام شد. آبياري ها تا مرحلـه تنـك و وجـين (استقرار بوته ها) به طور معمول انجام شد. آبياري هاي بعدي در شرايط بدون تنش پس از 90 ميلي متر و در شـرايط تـنش خشـكي پس از 200 ميليمتر تبخير از تشتك تبخير كلاس A صورت گرفت. در ارزيابي تحمل و حساسـيت هيبريـدهاي مـورد مطالعـه بـه تنش خشكي از شاخص هاي TOL (تحمل)، MP (ميانگين حسابي محصول دهـي)، SSI (حساسـيت بـه تـنش)، STI (تحمـل بـه تنش) و BTI (تحمل چغندرقند) استفاده شد. نتايج تجزيه واريانس مركب نشان داد كه از نظر عملكرد قند خالص بين ژنوتيپ هاي مورد بررسي و رژيمهاي مختلف آبياري تفاوت معنيداري در سطح يك درصد وجـود دارد. رقـم شـاهد مانـدارين و هيبريـدهاي (7112 * KWS) * S1 – 42، (7112 * KWS) * S1 – 66 و (7112 * KWS) * S1 – 15 در هـر دو شـرايط آبيـاري، عملكـرد قنـدخالص بالاتر از ميانگين داشتند و بر پايه دستورالعمل فرناندز جزو گروه A (عملكـرد بـالا در شـرايط بـدون تـنش و تـنش) قـرار گرفتند. مطالعه ضرايب همبستگي بين شاخصهاي تحمل و عملكرد قند خالص در شرايط بدون تـنش و تـنش خشـكي حـاكي ازبرتري شاخص هايTOL، MP و STI بود. نتايج نشان داد كه هيبريد (7112 * KWS) * S1 – 15 با بيشترين عملكرد قند خالص درشرايط تنش و نيز بالاترين مقادير شاخصهاي MP، STI و BTI به عنوان متحمل ترين ژنوتيپ به تنش خشكي شناسايي شد.

This experiment was conducted to evaluate the drought tolerance indices of 20 sugar beet genotypes (16 test cross hybrids with four control) and their relationship with white sugar yield in Khorasan Razavi Agricultural and Natural Resources Research and Education Center in two separate experiments under field conditions with randomized complete block design with four replications in 2017. Irrigation was done routinely up to the thinning. Subsequent irrigations were done after 90 mm and 200 mm evaporation from the class A evaporation pan in non-stress and drought stress conditions, respectively. Stress Tolerance (TOL), Mean Productivity (MP), Stress Susceptibility Index (SSI), Stress Tolerance Index (STI), Beet Tolerance Index (BTI) indices were used to evaluate susceptibility and tolerance of the genotypes. Combined analysis of variance showed that there was a significant difference (p≤0.01) among studied genotypes and different irrigation regimes for white sugar yield. Mandarin and (7112*KWS)*S1– 42, (7112*KWS)*S1–66, (7112*KWS)*S1–15 hybrids had white sugar yield above average under both conditions of irrigation and they were in group A (high yield under non-stress and stress conditions) based on Fernandez' instructions. The study of correlation coefficients between sugar yield and tolerance indices in non-stress and drought stress conditions indicated the superiority of TOL, MP and STI indices. The results showed that (7112*KWS)*S1–15 hybrid, both in terms of MP, STI, BTI and white sugar yield indicators under stress conditions, that can be identified as the most susceptible genotype to drought stress.