اثر آبياري تكميلي و محلول پاشي سلنيوم بر عملكرد، اجزاي عملكرد و بهره وري آب دو رقم كلزا (Brassica napus L.)

Effect of supplementary irrigation and selenium spraying on yield, yield components and water productivity of two dryland canola (Brassica napus L.)

اين پژوهش با هدف بررسي آبياري تكميلي و محلول پاشي سلنيوم بر عملكرد، اجزاي عملكرد و كارايي مصرف آب دو رقم كلزا در شرايط ديم نيمه گرمسيري اجرا گرديد. آزمايش به صـورت اسـپليت فاكتوريـل در قالـب طـرح بلـوك هـاي كامـل تصادفي در سه تكرار طي دو سال زراعي 1395-96 در ايستگاه تحقيقات كشاورزي گچساران، انجام شد. فاكتور اصلي شـامل رژيمهاي آبياري (بدون آبياري (I1) آبياري تكميلي در مرحله گلدهي (I2) پرشدن دانه (I3)، گلدهي+ پرشـدن دانـه )(I4) و فاكتور فرعي شامل ارقام هايولا 401 و دلگان و تيمار سلنيوم از منبع سلنات سديم (Na2SeO4) در سه سطح صـفر 1/5 (S0) (S1) و (S2) 3 ميلي گرم در ليتر به صورت محلول پاشي مورد بررسي قرار گرفتند. كـاربرد آبيـاري تكميلـي عملكـرد، اجـزاي عملكرد، و كارايي مصرف آب را افزايش داد. محلول پاشي سلنيوم وزن هزار دانه و عملكرد دانـه را افـزايش داد، ولـي باعـث كاهش تعداد دانه در بوته گرديد. عملكرد دانه از 802 كيلوگرم در هكتار در تيمار S0 و I1 به 2274 كيلوگرم در هكتار در S2 وI4 رسيد. بالاترين كارايي مصرف آب (0.67kgm-3) از تيمار I4 و S2، و كمترين آن (0.34kgm-3) از تيمار I1 و S0، به دسـت آمد.

This research was carried out with the aim of evaluating supplementary irrigation and selenium spraying on the yield of two canola cultivars under subtropical dryland conditions. The experiment was split factorial in a randomized complete block design with three replications during 2016-2018 at Gachsaran Agricultural Research Station, Iran. The main factor consisted of irrigation regimes (no irrigation (I1), supplemental irrigation at flowering stage (I2), grain filling (I3), flowering + grain filling (I4)), and a sub-factor including Hyola 401 (water stress tolerant) and Delgan (less tolerant to water stress) cultivars and selenium spaying from the source of sodium selenate (Na2SeO4) (zero (S0), 1.5 (S1) and 3 (S2) mg L-1). Application of supplementary irrigation increased yield, yield components and water productivity. Selenium spraying increased the weight of 1000 grains and grain yield. Grain yields from 802 kg ha-1 in S0 and I1 treatment reached to 2274 kg ha-1 in S2 and I4. The highest water productivity (0.67 kg m-3) was obtained from I4 and S2 treatments, and the lowest water productivity (0.34 kg m-3) was obtained from I1 and S0 treatments.