شماره ركورد كنفرانس :
5135
عنوان مقاله :
تحليل سبكِ نگاره‌هاي نسخه‌ي شاهنامه‌ي شاه‌تهماسبيِ مكتبِ نگارگري تبريزِ صفوي
پديدآورندگان :
حاجي‌نژاد سارا hajinezhadsara@gmail.com مدرس مدعو دانشگاه پيام‌نور، دانشكده‌ي هنر و معماري، دانشگاه پيام‌نور، تهران، ايران. دانش‌آموخته‌ي كارشناسي ارشد پژوهش هنر از دانشگاه هنر و معماري تهران مركز.
كليدواژه :
شاهنامه‌ي شاه تهماسب , شاهنامه‌ي هوتون , سلطان‌محمد , مكتب تبريز دوم , مكتب تبريز صفوي.
عنوان كنفرانس :
هشتمين همايش ملي متن پژوهي ادبي
چكيده فارسي :
درخشان‌ترين نمونه‌ي سبك اصيل و متكامل دوره‌ي صفوي كه از هم‌آميزي سنت‌هاي مكاتب هرات و تبريز به وجود آمد را مي‌توان در نسخه‌ي شاهنامه‌ي شاه‌تهماسبي مشاهده كرد. شاهنامه‌ي شاه‌تهماسب باشكوه‌ترين نسخه‌ي مكتب تبريز صفوي به احتمال پس از فوت شاه‌اسماعيل در زمان حيات شاه‌تهماسب و تحت فرمان او تكميل شده است. شوربختانه اگرچه كاتب اين نسخه مشخص نيست؛ اما، ولش آثار نه نگارگر مانند سلطان‌محمد، ميرمصور، آقاميرك، دوست‌محمد، ميرزاعلي، مظفرعلي، شيخ‌محمد، ميرسيدعلي، عبدالصمد و نقاش د را در اين نسخه شناسايي كرده است. در اين مقاله تلاش بر اين است كه نگاره‌هاي شاهنامه‌ي شاه‌تهماسبي كه مهمترين پروژه‌ي مكتب تبريز صفوي و تاريخ نگرگري ايران است با توجه به بستر اجتماعي، تاريخي و هنري مكتب نگارگري تبريز صفوي و ويژگي‌هاي هنرمندان مشاركت‌كننده بررسي و تحليل شود و به سؤالات پژوهش پاسخ داده مي‌شود. هنرمندان چه سبكي را به هنگام آفرينش نگاره‌هاي شاهنامه‌ي شاه‌تهماسبي به كار گرفته‌اند؟ آيا در نگاره‌هاي نسخه‌ي شاهنامه‌ي شاه‌تهماسبي شواهدي بيش از نگارگري صرف و روايتگري محض ديده مي‌شود؟ به طور كلي نگاره‌هاي اين كتاب چه ويژگي‌هايي دارند كه عنوان مهمترين كتاب نگارگري ايران بدان نسبت داده شده است؟ در بسياري از نگاره‌هاي اين نسخه نبوغ و خلاقيت هنرمند به‌صورت آشكاري چشم‌نوازي مي‌كند. در كل، جايگاه رفيع نسخه‌ي شاهنامه‌ي شاه‌تهماسبي در تاريخ نگارگري ايران بدان سبب است كه نشان‌دهنده‌ي تمامي جزئيات سبك‌هاي مختلف نگارگري ايران در مراحل گوناگون تعالي آن است. در نگاره‌هاي اين نسخه ملاحتي خارق‌العاده ديده مي‌شود و از نظر انسجام تركيب‌بندي‌ها، گستردگي طيف‌هاي رنگي، بزرگي قطع، مقياس طراحي‌ها و طلا اندازي نمونه‌ي والاي تمام دوران به شمار مي‌رود.
