بررسي مكانيسم هاي دفاع رواني در مثنوي معنوي

در بيان ارتباط روانشناسي و عرفان و شعر عرفاني همين بس كه موضوع عرفان معرفت نفس است و روانشناسي ترجمه و برگرداني از كلمه ي معرفت نفس ‌مي‌باشد. نقد روانشناختي يكي از انواع نقد تكويني است كه به دليل اهميت و جايگاه ويژه آن در روابط انساني در مطالعات جديد نيز مورد توجه قرار گرفته است. كنشها و واكنشهاي دفاعي در برابر فشارهاي رواني همواره از موضوعات مشترك روان شناسي و ادبيات بوده است. در مثنوي مولوي مي‌توان شاهد بسياري از رفتارها و مكانيسم‌هاي دفاعي در برابر عوامل گوناگون بود. در اين مقاله تحليل‌هاي روان شناختي در حوزه ي‌هاي داستان‌هاي مثنوي كه مخلوق و زائيده ي افكارِ شاعري شوريده حالند، مورد تحليلي روانكاوانه قرار گرفته اند. بدين صورت كه يكي از اساسيترين بحث‌هاي روان شناسي، يعني مكانيسم‌هاي دفاعي رواني - كه بشر در موقعيت‌هاي مختلف به صورت ناخودآگاه براي كم كردن از ميزان اضطراب و استرس به كار ميگيرد- از ميان گفتگوهاي شخصيت‌هاي داستان‌ها و گاهي از ميان سخنان خود مولانا كشف و استخراج گرديده اند‌.