واكنش مراحل فنولوژيكي ژنوتيپ هاي گندم Triticuma estivum با تيپ هاي رشد مختلف به تاريخ كاشت بر اساس درجه روز رشد در منطقه معتدل اصفهان-مباركه

reaction of the phonological stages of wheat genotypes with different growth brigades toplanting date based on the growth degree day in the temperate region of Isfahan- Mobarakeh

به منظور بررسي تاريخ كاشت بر عملكرد و مراحل فنولوژي شش رقم گندم با عادتهاي رشد متفاوت، پژوهشي در دوسال زراعي 1395-1396 و 1396-1397 به صورت كرتهاي خرد شده در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي با سه تكراردر منطقه شهرستان مباركه در اصفهان انجام شد. سه تاريخ كاشت 20 مهر، 20آبان و 20 آذر به عنوان تاريخ كاشتهاي زود ومعمول و تأخيري در نظر گرفته شد. ارقام گندم شامل پيشگام و الوند با عادتهاي رشد بينابين، زارع و حيدري با عادت رشد زمستانه و سيروان و پيشتاز با عادت رشد بهاره بودند. زودكاشت ارقام با تيپ رشدي بهاره و زمستانه موجب افزايش در عملكرد و تأخير در كاشت موجب افت عملكرد آنها شد. عملكردارقام با تيپ رشدي بينابين در تاريخهاي كاشت 20 مهرماه و 20 آبانماه تفاوت معنيداري با هم نداشت اما تأخير در كاشت موجب افت عملكرد در اين ارقام شد. بنابراين، توصيه ميگردد در منطقه معتدله مباركه اصفهان، ارقام با عادت رشد بهاره و زمستانه و ارقام با رشد بينابين از اواسط مهرماه تا اواسط آبانماه كاشت و از تأخير در كاشت آنها پرهيز گردد.

In order to effect of planting date on yield and phenological stages of six wheat cultivars with different growth habits, anexperiment was conducted in 2016-2018 as split plot based on randomized complete block design with three replications in Mobarakeh , Isfahan. Three planting dates(20thOctober, 20thNovember and 20thDecember) were considered as early , usual and delay planting dates respectively.Wheat cultivars were Pishgam and Alvand with mid-growth habits, Zare and Heidari with winter habit and Pishtaz and Sirvan with spring growth habit.Early planting of spring and winter cultivars caused the yield increasing and their delay planting caused the yield decreasing. The yield of cultivars with intermediate growth type did not differ significantly in planting dates of 20thOctober and20thNovember, but the delay in planting caused the loss of yield in these cultivars. Therefore, it is recommended that in the temperate region of Mobarakeh, cultivars with spring and winter growth habits and cultivars with intermediate growth type will be planted from mid-October to mid-November and avoid delay in planting them.