پديدآورندگان :
ﻋﺸﻘﯽزاده ﺣﻤﯿﺪ رﺿﺎ داﻧﺸﮕﺎه ﺻﻨﻌﺘﯽ اﺻﻔﻬﺎن - داﻧﺸﮑﺪه ﮐﺸﺎورزي، ايران , زاهدي مرتضي داﻧﺸﮕﺎه ﺻﻨﻌﺘﯽ اﺻﻔﻬﺎن - داﻧﺸﮑﺪه ﮐﺸﺎورزي، ايران , ﻧﻌﻤﺖﭘﻮر اﻓﺴﺎﻧﻪ داﻧﺸﮕﺎه ﺻﻨﻌﺘﯽ اﺻﻔﻬﺎن - داﻧﺸﮑﺪه ﮐﺸﺎورزي، ايران
چكيده فارسي :
اين مطالعه در قالب سه آزمايش جداگانه به منظور ارزيابي پاسخ 20 ژنوتيپ گندم، 17 ژنوتيپ جو و 15 ژنوتيپ سورگوم به دو سطح غلظت دي اكسيد كربن محيط 380 و 700 ميكرومول برمول در شرايط گلخانه در دانشكده كشاورزي دانشگاه صنعتي اصفهان در سال 1392 انجام گرديد. نتايج نشان داد كه ژنوتيپ هاي گندم از نظر توليد ماده خشك پاسخ مثبتي به افزايش غلظت دي اكسيد كربن محيط نشان دادند ولي از اين نظر تنوع داشتند. به طوري كه پاسخ ارقام پيشتاز، كوير، كرج،قدس، چمران، تجن، الموت، خشكي11، شهريار، كارون، سرخ تخم، اميد، مرودشت كم (كمتر از 40 درصد) ، ارقام بهار، شيراز، شعله، سپاهان، گاسپارود متوسط (بين 40 تا 80 درصد) و ارقام سيستان و نويد زياد (بيش از 80 درصد) بود. در گياه جو، پاسخ تمامي ژنوتيپها به افزايش غلظت دي اكسيد كربن كمتر از 20 درصد بود. بيشترين و كمترين افزايش در وزن خشك اندام هوايي جو در اثر افزايش غلظت دي اكسيد كربن (برابر 19 و 5 درصد) به ترتيب به ژنوتيپ هاي A51 و A57تعلق داشت. واكنش ژنوتيپ هاي مختلف سورگوم به افزايش غلظت دي اكسيد كربن مثبت ولي ميزان افزايش در ژنوتيپ هاي مختلف متفاوت بود. اين واكنش در ژنوتيپ MGS5 كم (كمتر از 20 درصد)، در ژنوتيپ هاي GS3، GS4، GS13، GS14، GS25، GS26، پگاه، سپيده، MGS2، KGS33، KGS29 متوسط (بين 20 تا 40 درصد) و در ژنوتيپ هاي GS28، GS24 و GS5 زياد (بيش از 40 درصد) بود. نتايج اين آزمايش نشان داد كه تنوع قابل ملاحظه اي بين ژنوتيپ هاي گندم، جو وسورگوم از نظر پاسخ به افزايش غلظت دي اكسيد كربن وجود دارد.
چكيده لاتين :
This study was conducted in three separate experiments to evaluate the response of 20 wheat genotypes, 17
barley genotypes and 15 sorghum genotypes to two carbon dioxide concentrations (380 and 700 μM) in
greenhouse conditions at Isfahan University of Technology, in 2013. The results showed different responses of
the tested wheat genotypes to elevated CO2 were positive in terms of dry matter accumulation, but to different
extents. The positive effect of elevated CO2 level was low (less than 40% increase in dry matter accumulation)
in Pishtaz, Kavir, Karaj, Ghods, Chamran, Tajan, Alamut, Khoshki11, Sharyar, Karun, Sorkhtokhm, Omid,
Marvdasht, medium (between 40 and 80%) in Bahar, Shiraz, Shole, Sepahan, Gasparud and high (more than
80%) in Sistan and Navid genotypes. In barley, the response of all genotypes to the elevated CO2 was positive
and less than 20%. The highest and lowest increase in shoot dry weight of barley (19 and 5%), due to increase
CO2, belonged to A51 and A57 genotypes, respectively. The responses of all tested sorghum genotypes to
elevated CO2 were positive in terms of dry matter accumulation, but to different extents. The positive effect of
elevated CO2 was low (less than 20% increase in dry matter accumulation) in MGS5, medium (between 20 and
40%) in GS3, GS4, GS13, GS14, GS25, GS26, Pegah, Sepideh, MGS2, KGS33 and KGS29 and high (more than
40%) in 28, 24, 5 genotypes. The results of this experiment showed that there was considerable variation among
wheat, barley and sorghum genotypes in response to elevated air CO2 concentration
