پديدآورندگان :
طالقاني داريوش سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مؤسسه تحقيقات اصلاح و تهيه بذر چغندرقند، كرج، ايران , صادق زاده حمايتي سعيد سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مؤسسه تحقيقات اصلاح و تهيه بذر چغندرقند، كرج، ايران , حسين پور مصطفي سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مؤسسه تحقيقات اصلاح و تهيه بذر چغندرقند، كرج، ايران , محمودي باقر سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مؤسسه تحقيقات اصلاح و تهيه بذر چغندرقند، كرج، ايران , رجبي اباذر سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مؤسسه تحقيقات اصلاح و تهيه بذر چغندرقند، كرج، ايران , شريفي حميد سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مؤسسه تحقيقات اصلاح و تهيه بذر چغندرقند، كرج، ايران , جليليان علي سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مؤسسه تحقيقات اصلاح و تهيه بذر چغندرقند، كرج، ايران , آقايي زاده محسن سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مؤسسه تحقيقات اصلاح و تهيه بذر چغندرقند، كرج، ايران , بذرافشان محسن سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مؤسسه تحقيقات اصلاح و تهيه بذر چغندرقند، كرج، ايران , اوراضي زاده محمدرضا سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مؤسسه تحقيقات اصلاح و تهيه بذر چغندرقند، كرج، ايران , احمدي مسعود سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مؤسسه تحقيقات اصلاح و تهيه بذر چغندرقند، كرج، ايران , يوسف آبادي ولي اله سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مؤسسه تحقيقات اصلاح و تهيه بذر چغندرقند، كرج، ايران , حسنوندي محمدسعيد سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مؤسسه تحقيقات اصلاح و تهيه بذر چغندرقند، كرج، ايران , صابري عليرضا سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي استان گلستان، گرگان، ايران , رضايي جواد سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مؤسسه تحقيقات اصلاح و تهيه بذر چغندرقند، كرج، ايران , عبداللهيان نوقابي محمد سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مؤسسه تحقيقات اصلاح و تهيه بذر چغندرقند، كرج، ايران , نوري نيا عباسعلي سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي استان گلستان، گرگان، ايران
كليدواژه :
ﺗﺤﻘﯿﻖ , ﭼﻐﻨﺪرﻗﻨﺪ , ﮐﺎرآﯾﯽ ﻣﺼﺮف آب , ﮐﺸﺖ ﭘﺎﯾﯿﺰه
چكيده فارسي :
اﯾﺮان ﯾﮑﯽ از ﺷﺶ ﮐﺸﻮر ﺟﻬﺎن ﻣﺤﺴﻮ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﺗﻨﻮع اﻗﻠﯿﻤﯽ، ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺷﮑﺮ از ﭼﻐﻨﺪرﻗﻨﺪ و ﻧﯿﺸﮑﺮ، اﻣﮑﺎن ﮐﺎﺷﺖ ﭼﻐﻨﺪرﻗﻨﺪ ﺑﻪ دو ﺻﻮرت ﺑﻬﺎره )در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﻌﺘﺪل ﺳﺮد و ﭘﺎﯾ ﯿﺰه )در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﮔﺮﻣﺴﯿﺮ و ﻣﻌﺘﺪل ﮔﺮم را دارد. در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪدﻟﯿﻞ ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ آﺑﯽ، اﻣﮑﺎن ﺗﻮﺳﻌﻪ ﮐﺸﺖ ﭼﻐﻨﺪرﻗﻨﺪ ﺑﻬﺎره وﺟﻮد ﻧﺪارد. ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎي اوﻟﻮﯾﺖ و ﺑﺮﺗﺮي ﮐﺸﺖ ﭘﺎﯾﯿﺰه ﭼﻐﻨﺪرﻗﻨﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﮐﺸﺖ ﺑﻬﺎره، اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﺰوﻻت آﺳﻤﺎﻧﯽ در ﻃﻮل دوره رﺷﺪ، ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺑﯿﺸﺘﺮ، آﻓﺎت و ﺑﯿﻤﺎري ﻫﺎي ﮐﻤﺘﺮ و ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﻧﯿﺎز آﺑﯽ ﮐﻤﺘﺮ و ﮐﺎرآﯾﯽ ﻣﺼﺮف آ ﺑﺎﻻ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع از آﻧﺠﺎ اﻫﻤﯿﺖ دو ﭼﻨﺪان ﭘﯿﺪا ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﮐﻤﺒﻮد ﻣﻨﺎﺑﻊ آب، ﻣﻬﻢ ﺗﺮﯾﻦ ﭼﺎﻟﺶ و ﻋﺎﻣﻞ ﻣﺤﺪود ﮐﻨﻨﺪه ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﮐﺸﺎورزي در ﮐﺸﻮر ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺑﯿﺶ از ﻧﯿﻢ ﻗﺮن ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ و ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻮﺳﺴﻪ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﭼﻐﻨﺪرﻗﻨﺪ در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﮐﺸﻮر ﻧﺸﺎن داده ﮐﻪ در ﮐﻮﺗﺎه ﻣﺪت ﺗﻮﺳﻌﻪ ﮐﺸﺖ ﭘﺎﯾﯿﺰه ﭼﻐﻨﺪرﻗﻨﺪ در اﺳﺘﺎن ﺧﻮزﺳﺘﺎن و در ﻣﯿﺎن ﻣﺪت در ﺑﺨﺶ ﻫﺎﯾﯽ از اﺳﺘﺎن اﯾﻼم، ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺟﻨﻮﺑﯽ اﺳﺘﺎن ﻓﺎرس، ﻣﻨﺎﻃﻖ ﮔﺮم اﺳﺘﺎن ﮐﺮﻣﺎﻧﺸﺎه و اﺳﺘﺎن ﮔﻠﺴﺘﺎن ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻬﻢ ﺗﺮﯾﻦ راهﮐﺎر ﺑﺮاي ﺟﺒﺮان ﮐﺎﻫﺶ ﺳﻄﺢ زﯾﺮ ﮐﺸﺖ ﺑﻬﺎره و ﺗﺎﻣﯿﻦ ﺑﺨﺶ ﻋﻤﺪه ﺷﮑﺮ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﮐﺸﻮر ﻗﻠﻤﺪاد ﮔﺮدد. در ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺳﺎل ﻫﺎي 1392 ﺗﺎ 1398 ﺳﻄﺢ زﯾﺮ ﮐﺸﺖ ﭘﺎﯾﯿﺰه ﭼﻐﻨﺪرﻗﻨﺪ از دو ﻫﺰار ﻫﮑﺘﺎر ﺑﻪ ﺑﯿﺶ از 15 ﻫﺰار ﻫﮑﺘﺎر اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺨﺶ ﻋﻤﺪه آن86 درﺻﺪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﺳﺘﺎن ﺧﻮزﺳﺘﺎن و ﻣﺎﺑﻘﯽ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﺳﺘﺎن ﻫﺎي ﮔﻠﺴﺘﺎن 7/2 درﺻﺪ(، ﻓﺎرس 1/8 درﺻﺪ(، ﺧﺮاﺳﺎن رﺿﻮي 1/3 درﺻﺪ(، ﮐﺮﻣﺎﻧﺸﺎه 1/1 درﺻﺪ(، اﺻﻔﻬﺎن 0/7 درﺻﺪ( و اﯾﻼم 0/2 درﺻﺪ ﺑﻮده اﺳﺖ. ﻣﻬﻢ ﺗﺮﯾﻦ ﻋﺎﻣﻞ ﻣﺤﺪود ﮐﻨﻨﺪه ﮐﺸﺖ ﭘﺎﯾﯿﺰه ﭼﻐﻨﺪرﻗﻨﺪ ﻋﺪم وﺟﻮد ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺻﻨﻌﺘﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺨﺶ ﻋﻤﺪه ﻣﺤﺼﻮل ﺗﻮﻟﯿﺪي در اﺳﺘﺎن ﺧﻮزﺳﺘﺎن ﺑﻪ ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﻗﻨﺪ ﺳﺎﯾﺮ اﺳﺘﺎن ﻫﺎﮐﺮﻣﺎﻧﺸﺎه، اﺻﻔﻬﺎن، ﻫﻤﺪان، ﻗﺰوﯾﻦ، ﭼﻬﺎرﻣﺤﺎل و ﻓﺎرس ﺣﻤﻞ ﻣﯽ ﮔﺮدد. از اﯾﻦ رو ﺑﺎ راه اﻧﺪازي و اﻓﺰاﯾﺶ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﻗﻨﺪ ﻣﻮﺟﻮد در اﺳﺘﺎن ﺧﻮزﺳﺘﺎن، اﯾﺠﺎد ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪﻫﺎي ﻗﻨﺪ ﺟﺪﯾﺪ در اﺳﺘﺎن ﻫﺎي ﺧﻮزﺳﺘﺎن، اﯾﻼم و ﮔﻠﺴﺘﺎن و دو ﻣﻨﻈﻮره ﮐﺮدن ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﻗﻨﺪ ﻧﯿﺸﮑﺮي و در ﺻﻮرت اﻣﮑﺎن اﻓﺰاﯾﺶ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﻣﻠﮑﯽ در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺴﺘﻌﺪ ﮐﺸﺖ ﭘﺎﯾﯿﺰه ﻣﯽ ﺗﻮان زﻣﯿﻨﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﮐﺸﺖ ﭘﺎﯾﯿﺰه ﭼﻐﻨﺪرﻗﻨﺪ را ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﺮد. در اﯾﻦ ﺻﻮرت ﻣﯽ ﺗﻮان ﻃﯽ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﮐﻮﺗﺎه و ﻣﯿﺎن ﻣﺪت ﺳﻄﺢ زﯾﺮ ﮐﺸﺖ ﭘﺎﯾﯿﺰه ﭼﻐﻨﺪرﻗﻨﺪ را ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺑﻪ ﺑﯿﺶ از 50 ﺗﺎ 70 ﻫﺰار ﻫﮑﺘﺎر اﻓﺰاﯾﺶ داد. ﺑﺎ ﺗﺤﻘﻖ اﯾﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ ﺿﻤﻦ ﺗﻮﻟﯿﺪ 400 ﺗﺎ 600 ﻫﺰار ﺗﻦ ﺷﮑﺮ، ﺳﺎﻻﻧﻪ ﻣﻌﺎدل 300 ﺗﺎ 400 ﻣﯿﻠﯿﻮن ﻣﺘﺮ ﻣﮑﻌﺐ آب در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﮐﺸﺖ ﺑﻬﺎره ﭼﻐﻨﺪرﻗﻨﺪ ﺻﺮﻓﻪ ﺟﻮﯾﯽ ﻣﯽ ﮔﺮدد.
