بررسي حقوقي و فقهي در ضرورت بازنگري قوانين و مقررات در به رسمت شناختن مشاغل دريايي به عنوان مشاغل سخت و زيان‌آور از منظر روحي و جسمي: با مروري اجمالي بر آسيب شناسي دلايل اصلي ترك حرفه دريايي توسط دريانوردان

باوجود ارزشمند بودن مشاغل كار دريايي از منظر اقتصادي و امنيتي براي كشور به نظر مي‌رسد مشاغل دريايي به دليل سختي فعاليت در محيط دريايي مي‌تواند آثار قابل‌توجهي ازلحاظ فيزيكال و منتال بر كاركنان بخش دريايي وارد نمايد. مشقت كار در دريا به دليل تفاوت عنوان‌شده، در سخنان پيامبر رحمت، صلح و دوستي حضرت محمد (ص) نيز نمود پيداكرده است. رسول مكرم در اهميت مشاغل و كار دريايي مي‌فرمايند: يك‌شب نگهباني دادن درراه خدا بركنار دريا برتر است از هزار شبانه‌روز كه شب‌هايش به عبادت و روزهايش به روزه‌داري سپري شود. همچنين پيامبر(ص) در سخناني مي‌فرمايد: «خداي تبارك‌وتعالي فرشته مرگ عزرائيل را مأمور كرده ارواح را از بدن انسان‌ها جدا كند، مگر شهيد دريا كه خود خداوند آن‌ها را قبض روح مي‌كند. و يا يك شهيد در دريا با دو شهيد در خشكي برابري مي‌كندو يا شهداي دريا در نزد خداوند از شهداي خشكي برتر هستند. با استناد به اين احاديث شريف و با عنايت به عدل بسيار ظريف خداوند باري‌تعالي كه دادن امتياز به هركسي را بر اساس فَمَن يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّهٍ خَيْراً يَرَهُ وَمَن يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّهٍ شَرّاً يَرَهُ‏»است. بنابراين امتيازهاي ذكرشده كه مورد تأييد قرارگرفته است از اصول بنيادي و شرعي است كه تفاوت كار در دريا سختي كار در دريا و تفاوت آن در كلام خداوند باري‌تعالي و پيامبر رحمت و رأفت مشهود گرديده است. چراكه خداوند باري‌تعالي حق است و بي‌دليل به شخص يا گروهي امتياز نمي‌دهد مگر بر اساس تلاش و شايستگي‌هاي بنيادي و تقواي الهي. از اين منظر و تحليل بنيادي هم مي‌توان اهميت و سختي كار در دريا را پي برد. در اين تحقيق با استفاده از روش توصيفي تحليلي بررسي حقوقي و فقهي در ضرورت بازنگري قوانين و مقررات در به رسمت شناختن مشاغل دريايي به‌عنوان مشاغل سخت و زيان‌آور از منظر فيزيكال و منتال موردبررسي قرار گرفت. يافته‌هاي اين پژوهش مبين اين است كه در دنياي امروزي مشاغل دريايي با استناد به منابع فقهي موجود در جهان اسلام و همين‌طور رويه كشورهاي در سطح بين‌المللي به‌عنوان يكي از مشاغل سخت و طاقت‌فرسا به‌حساب مي‌آيد به‌طوري‌كه به دليل اين سختي‌ها از مزاياي خاص مربوط به مشاغل سخت و زيان‌آور برخوردار است و از منظر رهايي و بازنشستگي هم در كشورهاي درحال‌توسعه و توسعه‌يافته تفاوت قابل‌توجهي در مقايسه با مشاغل موجود در خشكي دارد. بر اساس بررسي‌هاي نهادهاي مستقل در سطح بين‌المللي مشاغل دريايي يكي از طاقت‌فرساترين مشاغل در دنياست و هرساله دريانوردان زيادي به علت سختي‌هاي خاص مشاغل دريايي از ادامه فعاليت در اين حرفه دست مي‌كشند. ازاين‌رو به نظر مي‌رسد در نظام حقوقي جمهوري اسلامي ايران نيز ضروري است كه مشاغل دريايي به‌عنوان مشاغل سخت مورد شناسايي قرار بگيرد.. از اين وادي با استعانت از سخنان آسماني پيامبر رحمت و رأفت حضرت محمد (ص) مبني بر امتيازات خاص مقام شهيد در دريا كه به نظر مي‌رسد منتج از مشقت كار در دريا است، و همين‌طور اظهارنظر كارشناسان و متخصصين حقوقي، دريايي، پزشكي و بهداشت محيط در به رسميت شناخته شدن مشاغل دريايي به‌عنوان مشاغل سخت و طاقت‌فرسا و همين‌طور تأكيد و تأييد سختي كار در دريا توسط رياست وقت قوه مقننه مي‌تواند راه را براي به رسميت شناختن مشاغل دريايي به‌عنوان مشاغل سخت هموار نمايد.