ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺗﺎﺛﯿﺮ زاج و آﻫﮏ ﺑﺮ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺗﮏ ﻣﺤﻮري ﺧﺎك رس واﮔﺮا

وﺟﻮد اﻣﻼح ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ وﯾﮋه ﺳﺪﯾﻢ در ﺑﻌﻀﯽ از ﺧﺎكﻫﺎي رﯾﺰداﻧﻪ رﺳﯽ ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺠﺎد ﭘﺪﯾﺪه واﮔﺮاﯾﯽ در اﯾﻦ ﺧﺎﮐﻬﺎ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ. اﯾﻦ ﭘﺪﯾﺪه ﻫﻤﻮاره ﻣﺸﮑﻼت ﻓﺮاواﻧﯽ را در ﺳﺎﺧﺖ و ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري از ﺳﺎزه ﻫﺎي آﺑﯽ، ﻧﻈﯿﺮ ﻓﺮﺳﺎﯾﺶ ﺳﺪﻫﺎي ﺧﺎﮐﯽ، ﮐﺎﻧﺎﻟﻬﺎ و ﺗﺎﺳﯿﺴﺎت آﺑﮕﯿﺮ و اﻧﺤﺮاف آب و ﻓﺮﺳﺎﯾﺶ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰﻫﺎ اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ. ﺧﺎك ﻫﺎي رس واﮔﺮا ﺑﺎ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮد ﺧﻮد، ﺧﺎك ﻫﺎﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ در ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﻌﯿﻨﯽ ﺳﺮﯾﻌﺎً ﻓﺮﺳﺎﯾﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪ و ﺗﻮﺳﻂ ﺟﺮﯾﺎن آب ﺷﺴﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ. ﺑﺮاي رﻓﻊ ﻣﺸﮑﻞ واﮔﺮاﯾﯽ ﻣﯽﺗﻮان از روﺷﻬﺎي اﺻﻼح ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﺗﺜﺒﯿﺖ ﺑﺎ ﺳﻮﻟﻔﺎت آﻟﻮﻣﯿﻨﯿﻮم )زاج( وآﻫﮏ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ ﺧﺎكﻫﺎي رﺳﯽ واﮔﺮا ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﺗﺜﺒﯿﺖ ﺑﺎ ﺳﻮﻟﻔﺎت آﻟﻮﻣﯿﻨﯿﻢ وآﻫﮏ را دارﻧﺪ، اﻗﺪام ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﺗﺎﺛﯿﺮ اﻓﺰودن ﺳﻮﻟﻔﺎت آﻟﻮﻣﯿﻨﯿﻮم وآﻫﮏ ﺑﺮ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﺧﺎك ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ اﺛﺮ ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ. ﺧﺎك ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ، از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻗﺮﺿﻪ ﺳﺪ در ﺣﺎل ﺳﺎﺧﺖ ﻣﯿﺮزاﺧﺎﻧﻠﻮ)2( در ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ﻃﺎرم از ﺗﻮاﺑﻊ اﺳﺘﺎن زﻧﺠﺎن ﺗﻬﯿﻪ ﺷﺪ. ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎ ﺑﺎ درﺻﺪ رﻃﻮﺑﺖ ﺑﻬﯿﻨﻪ و ﺑﺎ درﺻﺪﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﻮﻟﻔﺎت آﻟﻮﻣﯿﻨﯿﻮم وآﻫﮏ )0، 0/3 ، 0.6 ، 1، 3 و 5 درﺻﺪ( ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ وزن ﺧﺸﮏ ﺧﺎك ﺗﻬﯿﻪ ﺷﺪﻧﺪ و آزﻣﺎﯾﺶ ﺗﮏ ﻣﺤﻮري درﺳﻨﯿﻦ ﻋﻤﻞ آوري 7 ، 14 ، 21 و 28 روزه ﺑﺮ روي ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎ اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺖ. ﻧﺘﺎﯾﺞ آزﻣﺎﯾﺶﻫﺎ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ اﻓﺰودن ﺳﻮﻟﻔﺎت آﻟﻮﻣﯿﻨﯿﻮم وآﻫﮏ ﺑﻪ ﺧﺎك واﮔﺮا و ﻋﻤﻞ آوري آن، ﺿﻤﻦ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯿﺰان واﮔﺮاﯾﯽ ﺧﺎك، ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ در ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻣﺤﺪود ﻧﺸﺪه و ﻣﺪول اﻻﺳﺘﯿﺴﯿﺘﻪ ﺧﺎك ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ، ﺑﻪ ﻃﻮري ﮐﻪ ﻣﻘﺪار اﻓﺰاﯾﺶ در ﻣﻘﺎوﻣﺖ و ﻣﺪول اﻻﺳﺘﯿﺴﯿﺘﻪ ﺑﺎ اﻓﺰودن آﻫﮏ ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﺧﺎك داراي ﺳﻮﻟﻔﺎت آﻟﻮﻣﯿﻨﯿﻮم اﺳﺖ. در ﺳﻦ ﻋﻤﻞ آوري 28 روزه، ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺗﮏ ﻣﺤﻮري و ﻣﺪول اﻻﺳﺘﯿﺴﯿﺘﻪ، درﺧﺎك داراي آﻫﮏ در ﻣﻘﺪار 3 درﺻﺪ و در ﺧﺎك داراي ﺳﻮﻟﻔﺎت آﻟﻮﻣﯿﻨﯿﻮم ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺗﮏ ﻣﺤﻮري و ﻣﺪول اﻻﺳﺘﯿﺴﯿﺘﻪ در ﻣﻘﺪار 5 درﺻﺪ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ.