استفاده از روش‌هاي مختلف تخريب ديواره سلولي ريزجلبك هماتوكوكوس پلووياليس جهت استخراج آستاگزانتين

آستاگزانتين يك كتوكاروتنوئيد با رنگ نارنجي مايل به قرمز، متعلق به گروه گزانتوفيل‌ها است كه داراي خاصيت‌هاي قابل توجهي از جمله آنتي‌اكسيدان، ضد ديابت، ضد سرطان، ضد چاقي، ضد التهاب و غيره است. يكي از مهم‌ترين منابع بيولوژيكي آستاگزانتين ريزجلبك سبز و تك سلولي هماتوكوكوس پلووياليس است كه در آب‌هاي شيرين پرورش مي‌يابد. آستاگزانتين در داخل كيست‌هاي ريزجلبك هماتوكوكوس پلووياليس با ديواره‌هايي سفت و ضخيم (ديواره سه لايه‌اي) از جنس پروتئين‌ها و پلي‌ساكاريدها انباشته مي‌شود، كه اين ديواره‌هاي سلولي باعث مي‌شوند ريزجلبك در محيط‌هاي سخت زنده بماند، اما از طرف ديگر براي آنكه بتوان آستاگزانتين را از اين كيست‌ها استخراج كرد بايد ديواره‌هاي سلولي را تخريب نمود و از حلال‌هاي مناسبي استفاده نمود. روش‌هاي تخريب ديواره سلولي شامل روش‌هاي شيميايي، فيزيكي و بيولوژيكي است و استخراج آستاگزانتين از آن با استفاده از حلال‌هاي آلي مختلف (استون، اتانول و...) صورت مي‌گيرد. با توجه به اينكه اين ريزجلبك داراي سه لايه ديواره سلولي سخت است، به منظور استخراج آستاگزانتين از آن‌ها، در اين پژوهش از روش‌هاي مختلفي مانند استفاده از دستگاه اولتراسونيك، روغن‌هاي خوراكي (روغن بلوط و روغن كانولا) و دانه‌هاي شيشه‌اي و حلال‌هاي شيميايي استفاده شده است. در بين روش‌هاي بكار رفته دانه‌هاي شيشه‌اي و حلال‌هاي شيميايي دي‌كلرومتان–متانول (1:1 حجمي/حجمي) و اتانول–اتيل‌استات (1:1 حجمي/حجمي)، كه از نظر اقتصادي، انرژي و زمان به صرفه‌تر مي‌باشند و همچنين بيشترين نرخ استخراج آستاگزانتين را داشتند، انتخاب شدند.