معرفي جريان اشاعره معاصر

Introduction of the current Aashaeara current

در سده‌هاي اخير بين متفكران عرب‌زبان، افرادي مدعي بازسازي روش و اصول مكتب اشاعره‌‌‌ هستند و به‌گونه‌اي از اصول و مباني آن، دفاع مي‌كنند. از اين رو، شايد بتوان بر آنان اشاعره معاصر، اطلاق كرد؛ زيرا جريان فوق در نوع فكر و روش‌انديشه و نيز مباني و مدعيات با اشاعرة قديم، اشتراكات و تشابه‌هاي فراوان دارد. برخي از بزرگان اين جريان در آثار خود، مكتب اشعري را بهترين قرائت از اسلام بر پاية قرآن و سنت، معرفي مي‌كنند. اشاعره معاصر در بخش عربي جهان اسلام يك جريان قدرت‌مند و با نفوذ است. بزرگان اين جريان با ادعاي ميانه‌روي از يك‌طرف در برابر تفكر غرب‌گراها، قرار دارند و از ديگرسو، با سلفي‌هاي وهابي به‌شدت درگير و مخالف‌اند. در واقع اشاعره معاصر اين موقف خود؛ يعني مخالفت با انديشه غرب و درگيري با سلفيان وهابي را ملهم از روش اشاعره متقدم، به‌خصوص ابوالحسن اشعري مي‌دانند كه در كشاكش‌ بين معتزله و اهل حديث راه ميان دو جريان فوق را برگزيد. به هر روي، معرفي اشاعره معاصر به‌مثابه يك جريان فكري معتدل اهل سنت، امري ضروري مي‌نمود؛ به‌دليل اين‌كه جريان نامبرده در جهان تشيع ناشناخته مانده يا آن‌گونه كه مي‌بايد به آن پرداخته نشده است. در صورتي‌كه اين جريان به‌لحاظ فكري از جريان‌هاي معتدل اهل سنت محسوب مي‌شود كه با تكيه بر اصول و ميراث اسلامي با ديدگاه‌هاي وارداتي و بيگانه به‌خصوص تفكر و فرهنگ غرب و جريان‌هايي به اصطلاح نوگرا به‌شدت مخالف است و در عين‌حال با ظاهرگرايي كه امروزه در قالب وهابيت، ظهور كرده، نيز درگيري دارد و سلفيه به‌مثابه‌ي مذهب را بدعتي آشكار مي‌داند. براين‌ اساس، معرفي اشاعره معاصر به‌مثابه‌ي يك جريان با نفوذ و داراي انديشه‌ مشترك با جريان سنت‌گرا يا معتدل شيعي، امري ضروري مي‌نمود كه در دو بخش: يكي معرفي شخصيت‌هاي مهم آن و ديگري مقابله و معارضه آنها با انديشه غرب و جريان سلفيه‌‌ي وهابي بررسي شده است.