بررسي تنوع ژنتيكي لاين‌هاي بين‌المللي گلرنگ تحت شرايط ديم منطقه معتدل سرد (كرمانشاه)

به‌منظور بررسي صفات زراعي و كاربرد آن‌ها در برنامه‌هاي به‌نژادي گلرنگ، آزمايشي در پاييز سال زراعي 99-1398 در معاونت مؤسسه تحقيقات كشاورزي ديم- سرارود كرمانشاه اجرا گرديد. تعداد 251 ژنوتيپ گلرنگ به همراه ارقام فرامان و سينا در يك طرح مشاهده‌اي بدون تكرار هر يك در دو رديف به‌فاصله 30 سانتي‌متر و طول 2 متر كشت شدند. نتايج حاكي از تنوع ژنتيكي قابل‌ملاحظه‌اي در ژرم‌پلاسم مورد مطالعه بود. ميانگين عملكرد دانه، وزن هزار دانه، محتواي روغن دانه، عملكرد روغن، طول دوره گلدهي، طول دوره رسيدن فيزيولوژيك، ارتفاع بوته، قطر غوزه و تعداد شاخه فرعي در بوته به‌ترتيب 879 كيلوگرم در هكتار، 33 گرم، 4/30 درصد، 1/268 كيلوگرم در هكتار، 170 روز، 200 روز، 5/75 سانتي‌متر، 2/13 ميلي‌متر و 2/4 عدد به دست آمدند. دامنه تغييرات صفات مذكور به‌ترتيب 2880 كيلوگرم در هكتار، 8/29 گرم، 3/13 درصد، 3/914 كيلوگرم در هكتار، 17 روز، 17 روز، 107 سانتي‌متر، 23 ميلي‌متر و 10 عدد بود. ژنوتيپ‌هاي PI198009، PI197831، PI271139 و PI305205 بيشترين عملكرد دانه را توليد كردند (به‌ترتيب 2427، 2483 و 2965 كيلوگرم در هكتار). بيشترين وزن صد دانه متعلق به ژنوتيپ‌هاي PI307058، PI283749، PI307059 و PI248793 بود (به‌ترتيب 44، 45، 7/46 و 4/49 گرم). محتواي روغن در دانه‌هاي ژنوتيپ‌هاي PI306971، PI306954، PI205604، PI306853 و PI343780 بالاي 35 درصد و بيشتر از ساير ژنوتيپ‌ها بود. طول دوره كاشت تا رسيدن فيزيولوژيك ژنوتيپ‌هاي PI198009، PI250601 و PI283750 194 روز و كوتاه‌تر از ژنوتيپ‌هاي ديگر بود، بنابراين به عنوان زودرس‌ترين ژنوتيپ‌ها شناخته شدند. 34 ژنوتيپ‌هاي گزينش شده (عمدتا بر اساس عملكرد دانه و روغن) به آزمايش‌هاي تكرار دار سال بعد منتقل گرديدند