شماره ركورد كنفرانس :
5161
عنوان مقاله :
نقش تبخير- تعرق پتانسيل در پايش وضعيت خشكسالي هواشناسي در اقليم‌هاي مختلف كشور
پديدآورندگان :
ضرابي مرتضي دانشجوي كارشناسي ارشد علوم و مهندسي آب، دانشگاه فردوسي مشهد , مساعدي ابوالفضل . استاد گروه علوم و مهندسي آب، دانشكده كشاورزي، دانشگاه فردوسي مشهد , هاشمي‌نيا سيد مجيد استاديار گروه علوم و مهندسي آب، دانشكده كشاورزي، دانشگاه فردوسي مشهد , قبائي سوق محمد دكتري علوم و مهندسي آب، شركت مديريت منابع آب ايران، تهران
كليدواژه :
خشكسالي , تبخير-تعرق پتانسيل , شاخص SPI , شاخص SPEI , ضريب همبستگي
عنوان كنفرانس :
دومين همايش ملي كم آبياري و استفاده از آب هاي نامتعارف در كشاورزي مناطق خشك
چكيده فارسي :
خشكسالي يك پديده پيچيده آب و هوائي است كه به عنوان بخش جدايي ناپذير نوسانات اقليمي محسوب مي‌شود و مي‌تواند بخش‌هاي وسيعي از عرصه‌هاي كشاورزي، منابع آب، محيط زيست و فعاليت‌هاي اقتصادي-اجتماعي را دچار مشكل كند. در اين پژوهش به منظور بررسي بيشتر نقش تبخير-تعرق پتانسيل در پايش خشكسالي، مقادير دو شاخص SPI وSPEI ، در مقياس‌هاي زماني مختلف و طي يك دوره‌ي آماري 61 ساله (2020-1960) در پنج ايستگاه سينوپتيك واقع در پنج اقليم مختلف كشور تعيين و ضريب همبستگي بين آن‌ها مورد بررسي قرار گرفت. نتايج پايش خشكسالي در ايستگاه بندر انزلي حاكي از آن بود كه اين دو شاخص وقايع خشكسالي/ترسالي را مشابه يكديگر نشان مي‌دهند و شاخص‌هاي مذكور داراي ضريب همبستگي بسيار بالايي با يكديگر مي‌باشند. اين امر بيان كننده تأثير ناچيز تبخير-تعرق پتانسيل بر پايش خشكسالي در نواحي مرطوب مي‌باشد. در ايستگاه زاهدان نيز كمترين مشابهت بين اين دوشاخص حاكم بود كه دليل آن را مي‌توان در ميزان تبخير-تعرق بالاي مناطق گرم و خشك و تأثير زياد اين متغير در رخداد وقايع خشكسالي/ترسالي دانست. نتايج نشان داد كه هرچه از اقليم‌هاي مرطوب به سمت اقليم‌هاي خشك حركت كنيم، نقش تبخير-تعرق پتانسيل در رخداد وقايع خشكسالي/ترسالي بيشتر مي‌شود. به طور كلي مي‌توان نتيجه‌گيري كرد كه شاخص SPEI با در نظر گرفتن متغير تبخير-تعرق پتانسيل، مي‌تواند در شناسايي و پايش خشكسالي به ويژه در مناطق خشك با تبخير-تعرق بالا، اطلاعات جامع‌تر و دقيق‌تري را در اختيار قرار دهد.
