تأثير سطوح آبياري و نيتروژن بر عملكرد دانه و برخي صفات كيفي در آفتابگردان (Helianthus annuus L.)

به‌منظور بررسي تأثير كم آبياري و كود نيتروژن بر صفات كمي و كيفي آفتابگردان رقم پروگرس آزمايشي در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه آزاد اسلامي واحد بيرجند اجرا گرديد. اين آزمايش به‌صورت كرت‌هاي خردشده و در قالب طرح بلوك‌هاي تصادفي با سه تكرار انجام شد. در اين تحقيق آبياري به‌عنوان فاكتور اصلي در سه سطح شامل تأمين 100، 67 و 33 درصد نياز آبي گياه و مقدار نيتروژن به‌عنوان فاكتور فرعي در چهار سطح شامل صفر، 60، 90 و 120 كيلوگرم نيتروژن در هكتار بود. در اين مطالعه صفاتي مانند عملكرد دانه، درصد و عملكرد روغن، درصد و عملكرد پروتئين، درصد پوكي و نسبت مغز به دانه مورد مطالعه قرار گرفت. نتايج نشان داد كه تأمين 33 درصد نسبت به 100 درصد نياز آبي گياه عملكرد دانه، عملكرد روغن، عملكرد پروتئين و نسبت مغز به دانه را به ترتيب 1/62، 66، 60، 3/12 درصد كاهش داده و موجب افزايش 8/38 درصدي پوكي دانه شد. همچنين مصرف 120 كيلوگرم نيتروژن در هكتار نسبت به شاهد موجب شد عملكرد دانه، درصد پروتئين و عملكرد پروتئين به ترتيب 9/32، 3/9 و 8/38 درصد افزايش و درصد روغن و درصد پوكي دانه به ميزان 4/15 و 1/11 درصد كاهش يابد. بر اساس نتايج اين تحقيق جهت دستيابي به حداكثر عملكرد كمي و كيفي آفتابگردان در منطقه بيرجند آبياري مطلوب (100 درصد نياز آبي گياه به روش FAO) و مصرف 120 كيلوگرم نيتروژن در هكتار پيشنهاد مي‌گردد.